Start  ›  Biblioteczka oliwska  ›  Plany Trójmiasta  ›


Fragmenty z książki "PLANY TRÓJMIASTA - GDAŃSK (NOWY PORT - WRZESZCZ - OLIWA), SOPOT, GDYNIA (ORŁOWO - MAŁY KACK)" opracowanej przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze odział "Trójmiasto". Gdynia 1957 rok.



- Plan Oliwy i Wrzeszcza - część A i część B.
- Opis ważniejszych obiektów krajoznawczych - Oliwa, Wrzeszcz
- Spis ulic z planu (III - Gdańsk-Wrzeszcz-Oliwa)


Str. 25 .. 28

Henryk Kuczewski
O L I W A

1.

Dom Starców. Budynek z 1742 r. dawniej Szpitalik Św. Łazarza.

2.

Park Oliwski. Jest jednym z najcenniejszych obiektów Oliwy. Po przybyciu do Oliwy - mnisi cysterscy, budując kościół założyli też pierwszy ogród przyklasztorny. Dopiero ostatni opat polski Jacek Rybiński ufundował park według projektu ogrodnika francuskiego Le Notre'a realizatorem którego był Kazimierz Dębiński. Park mający powierzchnię około 10 ha można podzielić na dwie części: południową rokokową zwaną też francuską i północną utrzymaną w stylu parków angielskich. W znacznym stopniu zdewastowany w 1945 r. park otoczono wcześnie troskliwą opieką, w 1956 roku nazwano go imieniem - Adama Mickiewicza.

3.

Alpinarium. Założone około 1923 r. Jako ogród roślin skalnych jest ciekawym obiektem ogrodniczym i poważnym warsztatem pracy dla botaników. Najnowszy nabytek parku to zaczątek przyszłego ogrodu botanicznego.

4.

Pałac Opatów. Fundowany w latach 1754-1756 w stylu iokoko przez ostatniego opata Jacka Rybińskiego. W okresie Wolnego Miasta Gdańska urządzono w gmachu muzeum krajowe. Spalony w 1945 r.

5.

Spichlerz Opacki. Pobudowany w 1596 r. Zachował swój dawny wygląd. Jest obecnie muzealną składnicą.

6.

Klasztor. Pierwszy prawdopodobnie drewniany kościół pobudowali w tym miejscu cystersi w końcu XII wieku. Po spaleniu tegoż kościoła przez pogańskich Prusów w 1224 roku wybudowano murowany kościół, który w czasie ponownego napadu Prusów w 1234 roku uległ ponownemu spaleniu. Wzniesiony po raz trzeci kościół uległ spaleniu w 1350 r. Rozbudowany po ostatnim po­żarze zachował się do dnia dzisiejszego. Prowadzące z po­łudniowej nawy kościelnej wejścia do krużganków zdobi ładny z kolorowego marmuru portal, fundowany w 1660 roku przez opata Kęsowskiego. Najpiękniejszą salą jest refektarz letni zbudowany w 1594 roku. Ściany jego przy­ozdabia fryz portretów opatów oliwskich, wśród których brakuje ostatniego opata Jacka Rybińskiego. Kasata klasz­toru nastąpiła w 1831 r.

7.

Katedra. Od strony południowej przylega do kościoła budynek poklasztorny wraz z krużgankami. Jest on go­tycką trzynawową budowlą o założeniu bazylikowym z krótką nawą poprzeczną oraz obejściem dookoła prezbiterium (ambitem). Długość wnętrza kościoła wynosi 97,6 m. szerokość 19 m. wysokość 17,7 m. Znajdują się tutaj słynne organy, budowane przez Jana Wulfa. Budo­wa rozpoczęta około 1750 roku trwała 25 lat. Po kasacie klasztoru w 1831 roku kościół z zakonnego zamieniono na parafialny. Od dnia 30.XII.25 roku jest on katedralnym dla nowoutworzonej diecezji Gdańskiej.

8.

Kościół Św. Jakuba. Obok kościoła katedralnego stoi na wzniesieniu niewielki barokowy kościółek Św. Jakuba, niegdyś parafialny, dla ludności Oliwy. Pobudowany pod koniec XVI wieku w miejscu starego, zburzonego przez gdańszczan w 1577 r. w czasie zbrojnego zatargu Gdańska z Batorym.

9.

Wzgórze "Pachołek". Strome, lasem pokryte wzgórza ota­czają Oliwę od zachodu. Jedno z najwyższych wzgórz pod nazwą "Pachołek" położone jest 101 m.n.p.m. Punkt wi­dokowy na morze i okolicę.

10.

Młotownia. Pobudowana w XVI wieku przez jednego z kupców gdańskich do wyrobu młotów, siekier i le­mieszy, poruszana siłą wodną.

11.

Dom wójta (Kaplica Św. Bernarda). Jest to najstarszy dom Oliwy, pobudowany w XIV wieku. Budynek jest domem bramkowym, tędy prowadziło główne wejście do klaszto­ru. Tutaj również rezydował wójt klasztorny i posiadał na piętrze kapliczkę Św. Bernarda. Kiedy w 1709 r. sza­lała na Pomorzu zaraza, zmarło w nim 9 mnichów, stąd nazwa "dom zarazy".

12.

Wielka Karczma. Dom ten oznaczony jest liczbą roku 1616. Jest to dawna "Wielka Karczma" w odróżnieniu od Małej Karczmy przy szosie do Sopotu. Pierwsza wzmianka historyczna o tym domu pochodzi z 1548 r., kiedy niejaki Jerzy Ochs - mieszczanin gdański, roz­począł budowę karczmy "Przed klasztorem".

13.

Ogród Zoologiczny (raczej chodzi o ul. Polanki jak wynika z opisu). Boczną od ulicy A. Radzieckiej jest ul. Polanki. Ulica ta na przestrzeni 2 km przebiega u podnóża zalesionych wzgórz i była dawnym traktem pocztowym Słupsk - Gdańsk. W roku 1820 pobudowano obecną szosę (ul. Grunwaldzka). W XVIII wieku kupcy gdańscy pobudowali tu swe letnie rezydencje - dwory.

14.

Dwór I. Miejsce to zakupił w 1642 r. kupiec gdański Szymon Szlep i pobudował sobie siedzibę letnią. Obecny wygląd dworu pochodzi z XVIII wieku.

15.

Dwór II. Pochodzi z 1760 r. (rokoko).

16.

Dwór III. Najstarszym dokumentem dotyczącym dworu jest przywilej klasztoru z 1625 r. Pałacyk ten był potem własnością filozofa Schopenhauera - rok 1788. Zachował się obok "domek kawalerski" gdzie lokowano gości oraz grota z podłogą zrobioną z kręgów owczych. Obecnie - Państwowy Dom dla Nieletnich.

17.

Dwór IV. Leży u wylotu pięknej polanki. Prowadzi do niego 150-letnia aleja wiązowa. Istnieje od 1626 r. Obec­nie Dziecięce Sanatorium Przeciwgruźlicze.

18.

Dwór V. Obecnie Szpital.

19.

Dwór VI. Położony w głębi doliny Samborowo.

20.

Dwór VIII. Położony był na terenie osady Strzyża Górna. Pozostały resztki ruin.

21.

Dworzec Kolejowy. "Oliwa". Stają wszystkie pociągi oso­bowe dalekobieżne i podmiejskie - elektryczne.

22.

Przystanek kolejowy "Polanki". Wyłącznie dla podmiej­skich poc. elektrycznych.

23.

Dom turystyczny LPZ. W odległości 2 km od Oliwy po­łożone jest małe kąpielisko morskie i osada Jelitkowo. W dawnym Domu Zdrojowym czynny obecnie Ośrodek turystyczny LPŻ.

24.

Przystanek kolejowy "Lotnisko". Dla podmiejskich pociągów elektrycznych.

25.

Dworzec kolejowy "Wrzeszcz". Stają wszystkie pociągi osobowe dalekobieżne i podmiejskie elektryczne.

26.

Przystanek kolejowy "Politechnika". Dla poc. podmiej­skich elektrycznych.

27.

Teatr Wielki (Filharmonia Bałtycka). W gmachu mieści­ła się pierwotnie ujeżdżalnia. Następnie zamieniono na halę sportową. Odbywał się tutaj proces gauleitcra Gdań­ska A. Forstera. Po ponownej przebudowie jest obecnie siedzibą Filharmonii Bałtyckiej, opery i Dramatycznego Teatru Wybrzeże.

28.

Politechnika. Pobudowana w 1904 r. Jedyna w Polsce po­siadająca Wydział Budowy Okrętów.

29.

Aleja Zwycięstwa. Piękna ta aleja lipowa należy do gdańskich osobliwości. Sadzono ją w podwójnym dwuszeregu w latach 1768-1770 i użyto na to 1416 drzewek lipowych, za które zapłacono w Holandii po 6 guldenów gdańskich za 1 sztukę. Zasługa w tym Burmistrza Gdań­ska Daniela Gralatha.

30.

Akademia Medyczna.

31.

Przystanek Kolejowy "Stocznia". Dla podmiejskich po­ciągów elektrycznych.


Str. 35 .. 54
A
1.  Abrachama, Władysława ( D 20  )
2.  Akacjowa ( F 23 )
4.  Aldony ( F 22 )
7.  Arkońska ( E 19, 20 )
9.  Armii Polskiej ( C 18 )
10. Armii Radzieckiej ( D 18 )
11. Asnyka, Adama ( D 18 )
B
3.  Bałtycka ( F 17 )
7.  Batorego, Stefana ( E, F 22 )
8.  Barzyńskiego, Jana ( D 19 )
11. Beniowskiego, Józefa ( E 18 )
13. Biała ( F 22, G 22, 23 )
17. Bitwy Oliwskiej ( D, E 17, E 18 )
24. Bohaterów Ghetta Warszawskiego ( F 23 )
26. Bracka ( F 23 )
33. Brzozowa ( F 22 )
37. Bursztynowa ( F 17 )
39. Bytowska ( C 18 )
C
1.  Ceglana ( E 21 )
2.  Ceynowy, Floriana ( D 18 )
5.  Chłopska ( E 17, 18 )
7.  Chociszewskiego, Józefa ( E 18 )
9.  Chopina, Fryderyka ( D, E 21 )
10. Chrobrego, Bolesława ( G 20, 21, F 22 )
11. Chrzanowskiego Bernarda ( D, E 21, F 21, 22 )
12. Chwaszczyńska ( G 23 )
13. Cicha ( H 19 )
17. Curie Skłodowskiej, Marii ( G 24 )
18. Cystersów ( C, D 18 )
19. Czarna ( E 21 )
20. Czarneckiego, Stefana ( F 22 )
21. Czarny Dwór ( F 19 )
22. Czerwonego Sztandaru ( D 18, E 18, 19 )
23. Czerwony Dwór ( E 18 )
25. Czyżewskiego, Józefa ( D 17, 18 )
D
2.  Daliowa ( G 21 )
3.  Dantyszki, Jana ( G 24 )
4.  Danusi ( F 22 )
6.  Deckerta, Jana ( E 22 )
8.  Deotymy ( G 21 )
10. Derdowskiego, Jarosława ( D 19 )
11. Dębinki ( G 24 )
12. Dębowa ( F, G 24 )
13. Dickmana, Arnolda ( D 17, 18 )
25. Doroszyńskiego, Leona ( D 18, 19 )
26. Drożyny ( D 20 )
27. Drzymały, Wojciecha ( D 19 )
28. Dubois Stanisława ( G 21, 22 )
30. Dworcowy Pl. ( F 22 )
32. Dworska ( H 19 )
33. Dworzec Zaspa ( H 21 )
34. Dwór VII ( D 21 )
40. Dzierżyńskiego, Feliksa ( F 21, 22 )
E
F
1.  Fahrenheita, Gabriela ( G 24 )
4.  Fiszera, Józefa ( F 23 )
5.  Fitelberga, Grzegorza ( D 21 )
6.  Flisacka ( D 18 )
7.  Fornalskiej, Małgorzaty ( D 21 )
8.  Fredry, Aleksandra ( F 21 )
G
5.  Gdańska ( G 20, H 19, 20 )
7.  Gdyńska ( E 17 )
8.  Gdańskich Kosynierów ( H 24 )
9.  Gen. Giełguda, Antoniego ( G 24 )
12. Glinki ( D 21 )
14. Głogowskiego ( D 20 )
16. Gołębia ( F 21 )
17. Gniewska ( C 22 )
19. Gomulickiego, Wiktora ( E 21 )
20. Gomółki, Mikołaja ( D 21 )
22. Gospody ( E 17 )
24. Grażyny ( F 22 )
28. Grodzieńska ( E, F 24 )
31. Grottgera, Artura ( D 18, 19 )
32. Grudziądzka ( G 20 )
33. Grunwaldzka ( D 17, 18, 19, 20, E 21, 22, F 22, 23 )
38. Górnicza ( G 21 )
H
2.  Helska ( F 17 )
3.  Hibnera, Władysława ( F 23 )
4.  Hoene Wrońskiego, Józefa ( G 24 )
5.  Hołdu Pruskiego ( D 18 )
8.  Husa, Jana ( D 18, 19 )
9.  Husytów ( E 16, 17 )
I
2.  Inwalidów Pl. ( D 18 )
J
2.  Jana z kolna ( H 24 )
6.  Jantarowa ( F 17, G 17, 18, H 17, 18 )
7.  Jaracza, Stefana ( H 24 )
8.  Jarowa ( F 24 )
9.  Jaśkowa Dolina ( E 23, F 22 )
16. Jelitkowska ( F 17 )
17. Jesionowa ( E 22 )
K
7.  Kapliczna ( F 17 )
8.  Kaprów ( D 18 )
10. Karłowicza, Jana ( D, E 21 )
13. Kasprowicza, Jana ( D19 )
18. Kętrzyńskiego, Wojciecha ( E 18 )
19. Kilińskiego, Jana ( F 21, 22 )
20. Kliniczna ( G 23 )
21. Klonowicza, Sebastiana ( G 21, 22, H 21 )
27. Kochanowskiego, Jana ( G 21, 22, 23 )
29. Kolberga, Oskara ( D 21 )
30. Kolejarzy ( E 21 )
31. Kolejowa ( H 24 )
32. Kołobrzeska ( D, E 19 )
34. Kołłątaja, Hugona ( E 22 )
36. Konarskiego, Stanisława ( G 23 )
37. Konarskiej, Marii ( F 22 )
38. Konwalii ( H 21 )
39. Kopalniana ( G 21 )
40. Kopernika, Mikołaja ( G 24 )
41. Korzeniowskiego, Konrada ( H 19 )
44. Kościerska ( C 18 )
45. Kościuszki, Tadeusza ( E, F, G, 21 )
46. Kossaka, Juliusza ( F 22, 23 )
53. Krasickiego, Jana ( H 19 )
54. Kraszewskiego, Józefa ( F 21 )
55. Kręckiego, Franciszka ( D 19 )
56. Kręta ( F 24 )
62. Krzemienieckiej, Lucyny ( F, G 21 )
64. Krzywoustego, Bolesława ( D, E 18 )
66. Dr Kubacza, Franciszka ( G 22 )
68. Kunickiego, Stefana ( F 21 )
78. Kwietna ( C 18 )
L
4.  Leczkowa, Konrada ( F, G 22 )
6.  Lelewela, Joachima ( F 22 )
8.  Legnicka ( G 22 )
9.  Lendziona ( F 22 )
10. Leśna ( C 18 )
15. Lęborska ( D, E 19 )
16. Liczmańskiego, Alfa ( C 18 )
18. Liliowa ( G, H 21 )
24. Ludowa ( D 21 )
25. Lwowska ( G 21 )
Ł
2.  Łamana ( H 19 )
12. Łozy ( H 19 )
13. Łukasiewicza, Ignacego ( F 23 )
M
4.  Majkowskiego, Włodzimierza ( F, G 23 )
6.  Majkowskiego, Aleksandra ( D 18 )
9.  Małachowskiego, Stanisława ( E 22 )
13. Młoogrodowa ( G 21 )
14. Manifestu Połanieckiego ( G 21 )
15. Marchlewskiego, Juliana ( F 22 )
17. Marksa, Karola ( H 19, G 20, 21, 22, 23 )
18. Marynarki Polskiej ( G 22, 23, H 22 )
21. Matejki, Jana ( F 23 )
23. Matki Polki ( E, F 22 )
24. Mazurska ( H 19 )
28. Mickiewicza, Adama ( F, G, H 22 )
30. Miedziana ( E 21 )
31. Mierosławskiego, Ludwika ( G 22 )
33. Migowska ( E 23 )
37. Miraua, Stefana ( D 19 )
38.  Mireckiego, Montwiłła ( F 22, G 22, 23 )
39.  Miszewskiego, Leona ( F 22 )
43.  Modrzewiowa ( H 21 )
44.  Modrzewskiego, Andrzeja ( G 22 )
45.  Modzelewskiego, Zygmunta ( D, E 21 )
47.  Moniuszki, Stanisława ( E 21 )
48.  Morska ( F 17 )
52.  Mozarta ( E, F 24 )
53.  Mściwoja II ( E 18, 19 )
N
6.   Na Wzgórzu ( E 23 )
12.  Nad Stawem ( F 21 )
15.  Niedźwiednik ( C 22 )
17.  Niemcewicza, Juliana ( G 21 )
21.  Naokowskiego, Stanisława ( D 19 )
23.  Nowomiejska ( H 24 )
24.  Nowotki, Marcelego ( D 21 )
26.  Nowowiejskiego, Feliksa ( E 21 )
O
3.   Obrońców Westerplatte ( D 18 )
8.   Ogrodowa ( D, E, 20 )
11.  Okrąg ( G 23 )
12.  Okrzei, Stefana ( G 22 )
13.  Oksywska ( H 19 )
15.  Olszewskiego, Karola ( F 23 )
17.  Opacka ( C, D 18 )
19.  Orkana, Władysława ( D 19 )
20.  Orla ( H 19 )
21.  Orłowska ( F 17 )
23.  Orzeszkowej, Elizy ( G 24 )
27.  Ostroroga, Jana ( G 21 )
P
5.   Partyzantów ( D, E, F 22 )
11.  Pawłowskiego, Stanisława ( E 23 )
12.  Pelplińska ( D 17, 18 )
13.  Pestalozziego ( E 21 )
15.  Piastowska ( F, G 17, D, E, F 18 )
18.  Pileckiego Szczepana ( F 23 )
19.  Pilotów ( E 21 )
21.  Piramowicza, Grzegorza ( G 23 )
25.  Plażowa ( G 18 )
26.  Plony ( G, H 21 )
28.  Pniewskiego, Władysława ( F 22 )
30.  Poczty Gdańskiej ( D 18 )
33.  Podhalańska ( C 18 )
36.  Podleśna ( E 22 )
45.  Pola Wincentego ( E 21 )
46.  Polanki ( C 18, 19, D 19, 20 )
48.  Politechniczna ( F 23 )
51.  Południowa ( H 19 )
52.  Pomorska ( E, F 17, D 18 )
54.  Poprzeczna ( G 22 )
60.  Powstańców Warszawskich ( F 24 )
61.  Poznańska ( E 18 )
62.  Północna ( H 19 )
66.  Próżna ( F 22 )
69.  Prusa, Bolesława ( F 21 )
84.  Pstrowskiego, Wincentego ( G 21 )
87.  Puławskiego, Kazimierza ( H 19 )
88.  Puchatka, Kubusia ( D 19, 20 )
90.  Puszkina, Aleksandra ( F 23 )
R
1.   Racławicka ( G 21 )
14.  Reja, Mikołaja ( G 22 )
17.  Reymonta, Władysława ( D 21, 22 )
18.  Robotnicza ( H 24 )
21.  Rolna ( D 21 )
27.  Rybacka ( D, E 17 )
S
3.   Sambora ( E 18 )
5.   Saperów ( F, G 22 )
6.   Sawickiej, Hanki ( F 22, G 23 )
7.   Schumana, Roberta ( R 24 )
11.  Siedlecka ( F 23 )
13.  Sienkiewicza, Henryka ( F 22 )
26.  Słoneczna ( C 18 )
28.  Słowackiego, Juliusza ( C, D, E 22 )
29.  Słowiańska ( D, E 18 )
32.  Słupska ( D 19, E 19, 20 )
37.  Smoluchowskiego, Mariana ( F, G 24 )
38.  Sobieskiego, Jana ( F 23, 24 )
39.  Sobótki ( F 22, 23 )
40.  Sochaczewska ( G 22 )
43.  Solikowskiego, Jana ( E 19, 20, F 20 )
45.  Sosnowa ( E 22 )
50.  Spacerowa ( C 17, 18 )
55.  Srebrniki ( D 22, 23 )
64.  Staszica, Stanisława ( E 22 )
68.  Sternicza ( H 19, 20 )
72.  Strakowskiego, Jana ( G 21 )
79.  Subisława ( D, E 18 )
80.  Sucha ( H 21 )
82.  Sudecka ( C 22 )
86.  Szczecińska ( E 19, 20 )
97.  Szuberta, Franciszka ( E 24 )
99.  Szymanowskiego ( E 21 )
101. Swojska ( H 22, 23 )
102. Syrokomili, Władysława ( E 21 )
Ś
2.   Śląska ( D, E 19 )
5.   Śniadeckich ( G 24 )
8.   Świętopełka ( E 18 )
T
11.  Tatrzańska ( C 18 )
14.  Tetmajera, Kazimierza ( D 19 )
19.  Topolowa ( E 22 )
21.  Towarowa ( G 23, 24 )
22.  Traugutta, Romualda ( F, G 23 )
23.  Trawki ( D 22 )
25.  Tuwima, Juliana ( G 24 )
26.  Twarda ( G, H 23 )
U
2.   Uczniowska ( H 20 )
7.   Uroda Kol. ( G 21 )
9.   Uphagena, Jana ( F 23 )
W
1.   Wagnera, Ryszarda ( F 24 )
2.   Wajdeloty ( F 22 )
3.   Walecznych ( H 19 )
4.   Wallenroda, Konrada ( F 22 )
12.  Waryńskiego, Ludwika ( F 22 )
13.  Wassowskiego, Józefa ( F 22, 23 )
15.  Wąsowicza, Stanisława ( D 18, 19 )
18.  Wenedy, Lili ( G 21, 22 )
20.  Wesołowskiego, Bronisława ( E 21 )
21.  Wejhera, Jakuba ( E, F 17 )
22.  Wejherowska ( C 18 )
25.  Wiatraczna ( D 19 )
26.  Wiązowa ( E 22 )
27.  Wiejska ( D 17 )
36.  Wileńska ( E, F 24 )
39.  Winiary ( G, H 21 )
42.  Winogrodowa ( G, H 21 )
45.  Wiślana ( H 21, 22 )
46.  Wita Stwosza ( D 18, 19, 20, 21 )
47.  Witkiewicza, Stanisława ( D 19 )
49.  Własna Strzecha ( F 23 )
52.  Wojciech z Brudzewa ( E 21 )
53.  Wojska Polskiego ( E 21 )
54.  Wojska Polskiego Pl. ( D 21 )
59.  Wronia ( G 24 )
60.  Wróblewskiego, Zygmunta ( F 23 )
63.  Wrzeszczeńska ( G, H 21 )
65.  Wybickiego, Józefa Pl. ( F 21, 22 )
69.  Wypoczynkowa ( G 17, 18 )
71.  Wyspiańskiego, Stanisława ( F 22 )
Z
2.   Zacisze ( D 19 )
4.   Zajęcza ( D 17 )
20.  Zaścianek ( G, H 21 )
26.  Zbyszka z Bogdańca ( G 21, 22 )
28.  Zdrojowa ( H 19 )
29.  Zgoda ( E 18, 19 )
30.  Zielony Trójkąt Kol. ( G 22 )
33.  Zieleniec Kol. ( G 21 )
37.  Zwycięzców ( E 19 )
38.  Zwycięstwa Al. ( G 23, 24, H 24 )
39.  Zygmunta, Augusta ( G 21 )
Ż
5.   Żeglarska ( D 21 )
7.   Żwleńskiego, Władysława ( E 21 )
8.   Żeńce Kol. ( H 21 )
9.   Żeromskiego, Stanisława ( D 19 )
10.  Żniwna ( G 21 )
14.  Żywiecka ( G 22 )

Początek strony.