Franciszek Mamuszka, "Oliwa. Okruchy z dziejów, zabytki", Gdańsk 1985, str. 40-41:

Cmentarz oliwski

Najstarszy cmentarz parafii oliwskiej usytuowany był wokół kościoła św. Jakuba i wykorzystywany do 1832 r. Jeszcze przed kilku laty znajdowało się tam kilka starych nagrobków kamiennych, m.in. klasycystyczny z 1799 r. i przy nim płyta nagrobna z 1834 r. Obok niej stały słupki z 1729 r., a także nagrobek z 1788 r. Przed kilku laty przy porządkowaniu otoczenia i rewaloryzacji kościoła św. Jakuba zlikwidowano ostatnie ślady cmentarza.

Od 1832 r. do ostatnich lat grzebano zmarłych na sąsiednim terenie rozciągającym się między ulicami Czyżewskiego i Opacką. Na południowej części tego terenu rozciągał się cmentarz ewangelicki, a dalej ku północy katolicki. Na tej części zbudowano w XIX w. małą kaplicę cmentarną. Z inicjatywy proboszcza Schrötera wzniesiono w 1909 r. nową według projektu arch. Singera. Zbudowała ją firma Klawikowski za 8573 marki.

Na katolickiej części cmentarza znajduje się duża liczba grobów polskich pochodzących sprzed 1945 r. Spoczywa tu m.in. Antoni Pikarski (zm. w 1922 r.), weteran powstania styczniowego, Kaszuba ze wsi Kliczkowy. Opodal widnieje duża tablica na grobie Feliksa Herstowskiego (1849-1924), nauczyciela znanego Gimnazjum w Chełmnie. Osiadłszy w Oliwie rozwijał przed I wojną światową działalność społeczno-narodową. Cenny artystycznie pomnik w kształcie kolumny, wykonany z piaskowca, upamiętniający grób Józefa Gruchały-Węsierskiego, działacza polskiego pod zaborem pruskim, zlikwidowano w 1980 r. dla uzyskania miejsca pod nowy grób. Na wymienienie zasługują nadto groby: Zygmunta Moczyńskiego, wybitnego działacza Polonii gdańskiej, Romana Grubby, kolejarza zamordowanego wraz z innymi kolejarzami i celnikami w nocy 1 IX 1939 r. na stacji w Szymankowie, Jakuba Strongowskiego, Antoniego Leszczyńskiego i innych działaczy polskich okresu międzywojennego. Spoczywa tu również Jan Kilarski (zm. w 1951 r.), wybitny krajoznawca, autor wielu prac poświęconych Gdańskowi, wielce zasłużony w dziele ratowania po 1945 r. zabytków Gdańska.