Start  ›  Obiekty użyteczności publicznej  ›  Kino "Delfin"  ›

W przedwojennej Oliwie czynne były trzy kina. Jedno to „U.T.” przy dworcu jak pisał w 1928 roku Mieczysław Orłowicz, drugie to „Union” przy dzisiejszej Al. Grunwaldzkiej 521 i trzecie kino to "Roxy" (wcześniej "Lichtspielhaus Oliva") przy ulicy Am Schloßgarten 11 (obecnie Opata Jacka Rybińskiego 11). Właścicielem kina i budynku byli, od co najmniej 1912 roku (w 1909 roku nie występuje) Otto i Agnes Häusler. Od około 1935 r. kino i budynek przejmuje Heinz Reineck.
W Oliwie funkcjonowało jeszcze jedno kino czy raczej sala projekcyjna. Znajdowała się w wybudowanym w 1938 roku domu parafialnym przy ulicy Pelonkeraße 131 (Polanki 131). Po wojnie w tej salce jak wspominają oliwianie również wyświetlano filmy.

W piątek w dniu 6 lipca 19451 roku w dawnym kinie „Roxy” otwarto kino „Polonia” przy ówczesnej ulicy Armii Radzieckiej 11 (Rybińskiego 11). Było to pierwsze kino w powojennym Gdańsku.
W sprawozdaniu tymczasowego Zarządu Miejskiego miasta Gdańsk-Oliwa z 25 kwietnia 1945 roku podpisanym przez Hermana Klatta i Jana Wojnarskiego wspomniano o już istniejącym lokalu kinowym „Polonia”2.
Można, więc przypuszczać, że dnia 6 lipca nastąpiło oficjalne uroczyste otwarcie kina.

Kino „Polonia” funkcjonowało pod tą nazwą do soboty 24 maja 1952 roku. Jak podawał Dziennik Bałtycki w tym dniu wyświetlano film [popularnonaukowy produkcji ZSSR z 1950 roku] „Opowieść leśna”. W niedzielę 25 maja 1952 roku już w kinie „Delfin” nadano poranek pt. „Nikt nic nie wie” i dramat z 1946 roku „Wielkie nadzieje”.

Najprawdopodobniej ostatnimi wyświetlonymi w Delfinie filmami były: „Szatan z VII klasy” i „Czwarta wojna” produkcji USA wyświetlane w dniach 2-3 (sobota-niedziela) 02. 1991 roku. Następnie spółka „Neptun Film”, która była właścicielem kina urządziła w nim składnicę „rupieci”.
Do końca swojego istnienia „Delfin” zachował swój nietypowy klimat związany z dodatkowymi efektami wywoływanymi przez przejeżdżające tramwaje i nietypowy chyba jeszcze przedwojenny układ. Do kina wchodziło się od ulicy Opata Rybińskiego 12A przechodząc wpierw przez klatkę schodową prowadzącą do lokali mieszkalnych znajdujących się na piętrze. Za schodami stała mała kasa. Następnie wchodziło się do kina mijając (po prawej stronie) ekran.
Pomieszczenie projektora posiadało osobne wejście od strony podwórza przy płocie odgradzającym torowisko. Prowadziły do niego strome (chyba żeliwne) schody.
Aktualnie jedynym zewnętrznym śladem po kinie jest zachowana częściowo obudowa neonu znajdująca się przed dawnym wejściem.

W ... roku Miasto udostępniło lokal „Stowarzyszeniu Dolina Radości”, które uporządkowało „rupieciarnię” i początkowo planowało z powrotem reanimować „Delfina” jak pisał w styczniu 2001 roku portal trojmiasto.pl:
Już wkrótce wznowi działalność kino Delfin w Gdańsku Oliwie. Pomysłodawcy - Stowarzyszenie Dolina Radości - mają nadzieję, że skromny budynek kina stanie się centrum kulturalnym tej dzielnicy.
Stowarzyszenie Dolina Radości:
był ..., profesjonalny kabaret, którego premiera odbyła się w odgruzowanym przez nas a od lat zabitym dechami kinie Delfin. Tam też w wesołym politycznie lecie 2002 roku zaprezentowaliśmy prace najlepszych polskich satyryków i grafików.
W maju 2002 roku na wernisażu w „Delfinie” zatytułowanym „Pokolenia. Wizja lokalna. Prace rocznika 60.” wystawiał swe prace dr hab. Mariusz Białecki.

W kwietniu 2005 roku gdańska firma „Biuro Architektoniczne STALPROJEKT”, która odkupiła od Miasta nieruchomość zakończyła remont budynku. Aktualnie w odremontowanych i przystosowanych do celów biurowych pomieszczeniach po dawnym kinie „Roxy” prowadzi swą działalność rozpoczętą w 1994 roku.


Nie wiadomo czy zachowały się stare fotografie przedstawiające to kino. Może znajdzie się kolekcjoner czy osoba prywatna, która udostępni nieznane nam jeszcze dokumenty, fotografie czy informacje.

Piotr Leżyński



1 Mirosław Gliński, Jerzy Kukliński, "Kronika Gdańska. Tom II - 1945-2000", Gdańsk 2006, str. 14.
2 Piotr Perkowski, "Władze i mieszkańcy Gdańska w 1945 roku w świetle sprawozdań", Gdańsk 2013, str. 44.


"Lichtspielhaus". Olivaer Nachrichten z 18. 12. 1913 r.
Ze strony www.Polona.pl.


Danziger Neueste Nachrichten z 22 grudnia 1939 roku.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.


Bilet z 5 grudnia 1945 roku na film produkcji ZSSR z 1941 roku pt. „Antoni Iwanowicz gniewa się”. W roli głównej Władimir Gardin.   Zbiory Piotra Leżyńskiego.


Książka Telefoniczna z 1946 roku.
Zbiory Krzysztofa Gryndera.


Dziennik Bałtycki z 24 maja 1952 roku.
Zbiory Bałtyckiej Biblioteki Cyfrowej.


Dziennik Bałtycki z 25/26 maja 1952 roku.
Zbiory Bałtyckiej Biblioteki Cyfrowej.


Ul. Opata Jacka Rybińskiego nr 11. Fotografia z 1977 roku.
Ze strony www.FotoPolska.eu (Yanek).


Dziennik Bałtycki z 2/3 lutego 1991 roku.
Zbiory Bałtyckiej Biblioteki Cyfrowej.


Klatka schodowa. Tablica ogłoszeń. 15 wrzesień 2012 roku.
Fot. Piotr Leżyński.


Początek strony.