Start  ›  Ulice  ›  Jarosza Henryka Derdowskiego  ›  Jagowstraße 17  ›

      Alma Richter należała do wyjątkowych kobiet. Swoją wrażliwość, talent organizacyjny i upór wykorzystała do pomocy najsłabszym – wdowom, sierotom, starszym ludziom, aby uczynić ich życie godniejsze i szczęśliwsze. Zaczynała, jak wiele kobiet na początku XX wieku, bez specjalnego wykształcenia jako gospodyni domowa. Prowadząc swój dom w Chemnitz w Saksonii nie przypuszczała, jakie niespodzianki szykuje dla niej przyszłość.
      cPierwsze wyzwanie to przeprowadzka. Razem z dwójką córek i mężem Richardem przeprowadzają się do Gdańska. Richardowi, inżynierowi budownictwa łatwiej jest znaleźć pracę w rodzinnym mieście. Jest rok 1912. Nadciąga wielka wojna i choć początkowo nie zmienia życia zwykłych ludzi, z czasem pokazuje złowrogie oblicze. Giną ojcowie rodzin, pojawiają się trudności aprowizacyjne. Burmistrz Gdańska wyznacza Almę Richter do organizacji opieki nad sierotami i wdowami wojennymi. Alma świetnie wywiązuje się z tego zadania. Zostało to zauważone i docenione, bo wybrano ją jako radną miasta Gdańska (1918 r.), a potem posłankę do Volkstagu, czyli parlamentu Wolnego Miasta Gdańska z ramienia Niemieckiej Partii Liberalnej. W tym czasie Alma nadal prowadzi działalność społeczną: zakłada Stowarzyszenie Gospodyń Domowych nastawione na edukację i pomoc dla kobiet, zabiega o dodatkowe fundusze na rozwój dzieci i młodzieży.
      Kolejny awans - w 1929 r. zostaje wybrana do Senatu Wolnego Miasta Gdańska jako pierwsza i jedyna kobieta w historii tej instytucji. Senat miał kompetencje rządu i magistratu miasta, a Alma Richter odpowiedzialna była za politykę społeczną. Jako senator dbała przede wszystkim wszystkim o opiekę nad młodzieżą i nad osobami starszymi. Z jej inicjatywy oddano do użytku dom dla starszych osób z 96 mieszkaniami przy ulicy Posadowskyweg (ul. Kochanowskiego) zaprojektowany przez Paula Kadereita.
      W 1933 wraz z dojściem NSDAP do władzy, wszystko się zmieniło, bo nowe władze nazistowskie odsunęły ją ze stanowiska. Musiała się przenieść z rodziną z Wrzeszcza, gdzie mieszkali w nieistniejącym dziś domu przy Hochschulweg 2 (ul. Politechniczna) do Oliwy. Tam zamieszkali w małym domku z dużym ogrodem przy Jagowstrasse 17 (ul. Derdowskiego) i zaczynali znowu wszystko od nowa. Alma zajęła się działalnością gospodarczą – produkowała soki i koncentraty owocowe, które po pewnym czasie przyniosły jej spory zysk, zwłaszcza kiedy dostarczała je dla Wermachtu. Dotknęła ją również wielka tragedia osobista – młodsza z córek zmarła na sepsę.
      Zakończenie wojny znowu zmieniło wszystko – została zmuszona do opuszczenia Gdańska i osiadła z rodziną najpierw w Saksonii (strefa radziecka) a potem w Hagen w Westfalii. Tam została członkiem FDP (Partia Demokratyczna) i zaangażowała się w międzynarodowy ruch kobiet. W 1968 roku otrzymała Federalny Krzyż Zasługi. Była aktywna społecznie prawie do końca swoich dni. Zmarła w wigilię Bożego Narodzenia 1969 roku w Hagen.
      Co dziś pozostało po działalności Almy Richter w Gdańsku? Materialne ślady ciągle są do znalezienia. Przy ulicy Derdowskiego stoi jej dom, natomiast dom starców przy Kochanowskiego 8/10/12/14 zamieniono na mieszkania komunalne. Historia ambitnej, silnej kobiety też brzmi bardzo współcześnie i budzi zainteresowanie.

Grażyna Niemyjska


Zobacz:
FB Grażka, "Alma Richter", 2022
FB Grażka, "Alma Richter", 2023






Alma Richter. Książka adresowa z 1927 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Alma Richter. Książka adresowa z 1929 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Alma Richter. Książka adresowa z 1931 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Alma Richter. Książka adresowa z 1933 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Alma Richter. Książka adresowa z 1934 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Alma Richter. Książka adresowa z 1935 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Alma Richter. Książka adresowa z 1936-1937 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Alma Richter. Książka adresowa z 1937-1938 roku.
Zbiory Piotra Mazurka.


Alma Richter. Książka adresowa z 1939 roku.
Zbiory Krzysztofa Gryndera.


Richard Richter. Książka telefoniczna z 1937 roku.
Zbiory TPG Strefa Historyczna WMG.



Alma Richter. Książka adresowa z 1940-1941 roku.
Zbiory TPG Strefa Historyczna WMG.


Alma Richter. Książka adresowa z 1942 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.

 Ulica Jarosza Henryka Derdowskiego z lotu ptaka. Od lewej domy numerowane od 19 do 12. Widok z lat 30 XX wieku.
 Fragment z albumu: Herder Institut, Gdańsk na fotografii lotniczej z okresu międzywojennego, Via Nowa Wrocław 2010.



Dom Almy Richter zniszczony podczas działań wojennych w końcu marca 1945 roku.
Zdjęcia z prywatnej kolekcji rodziny Baranowskich wykonane w 1945 roku przekazała Grażyna Niemyjska.




Początek strony.