Start  ›  Ulice  ›  Arenda Dickmana  ›  Oetkerstraße 15/16  ›

Obecnie nr 14/15.



 Fotografie 
 Relama 
 Książki  (okładki)
 Produkty 
 Rachunki 

 Gdańskie Zakłady Środków Odżywczych 
 Oetker obecnie 



W 1891 roku niemiecki aptekarz dr August Oetker pochodzący z Bielefeld wraz z żoną Karoliną zajmującą się kuchnią doświadczalną wynalazł pierwszy na świecie proszek do pieczenia nazwany "Backin", który miał m.in. za zadanie spulchniane pieczonych produktów [wodowęglan sodu NaHCO3]. Wynalazek ów przyjął się wkrótce i zdobył rynki europejskie w tym i polski: "Ciągle wzrastające spotrzebowanie mojego proszku do pieczywa i niezwykła wziętość tego artykułu w gospodarstwie domowem ze strony tych, którzy jeden raz tylko spróbowali go, są niezbitemi dowodami na jego znakomitości".

O popularności produktów z fabryk "Dr.Oetkera" i dużym już doświadczeniu reklamowym firmy świadczyć może statystyka umieszczona w jednej z książeczek kucharskich: "Do końca roku 1910 rozdano blisko 16,000.000 broszur po 32, 48 i 64 stron i prawie 80,000.000 prospektów".

Na początku lat 20 najprawdopodobniej ze względów gospodarczych, jakie panowały wówczas w Wolnym Mieście Gdańsk i dużym rozwijającym się rynkiem Polskim i Litewskim utworzył on w Oliwie w 1922 roku jedną z wielu filii, które od 1908 roku powstawały w całej europie: m.in. Austrii (1908) gdzie w Baden-Wiedeń funkcjonował również "Instytut dla Chemii kuchennej", Belgii, Danii, Francji, Holandii, Luksemburgu, Norwegii, Szwajcarii i Włoszech.
Oliwski zakład pod nazwą "Dr.Oetker" wybudował wzdłuż torów kolejowych niedaleko dworca przy nazwanej z tej okazji ul. Oetkerstrasse (wówczas 15-16) - dzisiejszej ul. Arenda Dickmana. Produkował on, pakował i rozprowadzał na rynek polski ponad trzydzieści środków spożywczych takich jak: wspomniany już proszek do pieczenia "Backin", cukier waniliowy "Vanillin", budynie (ananasowy, cytrynowy, czekoladowy "Gala", malinowy, migdałowy, waniliowy, makaronowy, holenderski i na sposób turecki), krem "Dibona", legumina czekoladowa, mączka "Gustin", "Salicyl", proszki "Gelee" i "Purina", "Ambrozja" (brzoskwiniowa, cytrynowa, malinowa, porzeczkowa, truskawkowa i wiśniowa), żelatynę białą i czerwoną "Regina", środek konserwujący, sodę do potraw, galaretki (malinowa, marzankowa, pomarańczowa, truskawkowa i wiśniowa), olejki do pieczenia (cytrynowy, pomarańczowy i różany), aromaty (arakowy, rumowy i waniliowy), przyprawę korzenną miodownika.
Dla większości z nich wydawane były małe książeczki i ulotki w języku polskim z kilkunastoma przepisami, tak jak ulotka dla pudru mącznego "Gustin", w której znajdują się przepisy: "Zupa na mleku dla dzieci", "Legumina dla dzieci", "Papka z pianką", "Legumina na mleku", "Zupka waniliowa na mleku", "Zupa nic", "Zupa na maślance", "Krem z galaretką owocową", "Krem waniliowy", "Legumina migdałowa", "Krem cytrynowy", "Budyń cytrynowy", "Ciasteczka waniliowe", "Ciasto wyborowe", "Ciastka gwizdkowe", "Tort piaskowy", "Sos waniliowy", "Sos czekoladowy", "Sos z pianki winnej", "Kasza czerwona" i "Kasza rabarbarowa".
W książeczce z przepisami dla środka konserwującego można znaleźć m.in. przepis na "Ogórki po Polsku": Zdrowe jędrne ogórki umyć czysto, obetrzeć na sucho, obrać, pokrajać na pla­sterki pół cm grube. Ułożyć w garnku kamiennym warstwami, przekładając plasterkami cebuli. Każdą warstwę mniejwięcej na dwa palce grubą posypuje się 1/2 łyżką soli. Na drugi dzień zlewa się wodę słoną z ogórków i zalewa je mocnym, winnym, wrzącym octem. Na trzeci dzień zlewa się ocet z ogórków, zagotowuje jeszcze raz i znów wrzącym zalewa ogórki. Na czwarty dzień wyjmuje się ogórki na sito, aby ocie­kły z sosu, a po osaczeniu układa się w garnku kamiennym, przesypując warstwy ogórków korzeniami i kładąc na wierzch również warstwę korzeni. Ocet winny, wodę i cukier zagotować, zdjąć z ognia, dodać środek konserwujący dra Oetkera, wymieszać i gorącym octem zalać ogórki. Cukru dodaje się do smaku, zależnie od upodobania. Ocet powinien pokrywać ogórki całkowicie na kilka cm.
Oliwski zakład reklamując swą firmę rozprowadzał również kubki-sitka do mąki i cukru, blaszane wyciskarki do ciastek, porcelanowe formy do budyniów, scyzoryki itp.

Produkty z fabryki Dr.Oetkera cieszyły się w Rzeczpospolitej tak dużym powodzeniem, że powstawały również przedstawicielstwa firmy, jak na przykład w Bydgoszczy przy ul. Chrobrego 13 prowadzone przez Paula Hammera i we Lwowie przy ul. III Maja 10 (główny skład) prowadzone przez Fl. Krause.


Po II wojnie światowej zakład przekształcono na "Gdańskie Zakłady Środków Odżywczych", które nadal produkowały głównie sproszkowane środki odżywcze a budynie cieszyły się zwłaszcza u dzieci dużym powodzeniem.

W 1991 roku zakład sprywatyzowano a 51% udziałów wykupiła rodzina Oetkerów. W 1994 roku kupiła pozostałe 49%. Obecnie zakład kontynuuje przedwojenną tradycję: "Gdyż nie chodzi mi o zrobienie jednorazowego interesu, lecz o twardy interes i moja metoda handlowa w tym kierunku zmierza".
W styczniu w 2008 r. Dr. Oetker Polska wykupiła zorganizowaną część przedsiębiorstwa spółki Hero Polska w Płocku, gdzie produkowane są słodkie dekoracje.
Aktualnie (2011) Dr. Oetker posiada jeszcze w Polsce zakłady: fabrykę koncentratów spożywczych w Gdańsku, fabrykę zapiekanek i pizzy Rigga oraz Ristorante w Łebczu (gm. Puck), fabrykę produktów mlecznych w Makowie Mazowieckim.




Oetkerstraße.   Fragment fot. lotniczej z lat 20/30 XX w. Herder Institut, Gdask na fotografii lotniczej z okresu międzywojennego, Wrocław 2010 rok.


 Widok od strony ulicy. Około 1935 roku.
Zbiory Piotra Leżyńskiego.


 Nagłówek rachunku wystawionego w dniu 27.01.1939 roku.
Zbiory Nirosława Piskorskiego.



 Po sklejeniu trójwymiarowa reklama firmy Dr. Oetker.
Zbiory Piotra Leżyńskiego.


 Opakowanie.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.


Reklama z 1927 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.



Książka telefoniczna z 1925 roku.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.




Książka telefoniczna z 1937 roku.
Zbiory TPG Strefa Historyczna WMG.




Książka Telefoniczna z 1946 roku.
Zbiory Krzysztofa Gryndera.




Poznaj Gdańsk. Przewodnik-Informator z 1949 roku.
Zbiory Piotra Leżyńskiego.



 Łyźeczka aluminiowa.
Internet: www.ebay.de.


 Książka adresowa z 1925 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


 Książka adresowa z 1926 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


 Książka adresowa z 1927 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


 Książka adresowa z 1928 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


 Książka adresowa z 1929 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


 Książka adresowa z 1931 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.



 Książka adresowa z 1933 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


 Książka adresowa z 1934 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


 Książka adresowa z 1935 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


 Książka adresowa z 1936-1937 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


 Książka adresowa z 1937-1938 roku.
Zbiory Piotra Mazurka.


 Książka adresowa z 1939 roku.
Zbiory Krzysztofa Gryndera.


 Książka adresowa z 1940-1941 roku.
Zbiory TPG Strefa Historyczna WMG.


 Książka adresowa z 1942 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.



 Upaństwowienie fabryki Dr Oetker.    Internet: www.dziennikiurzedowe.gow.pl.


Początek strony.