Start  ›  Ulice  ›  Polanki  ›  Pelonker Straße 7. Hof  ›



Franciszek Mauszka, Jerzy Stankiewicz, "Oliwa. Dzieje i zabytki", Gdańsk 1959, str: 84:
DWÓR VII. Dzieje tej posiadłości znane są od 1632 r., kiedy nabywa ją gdański kupiec Henryk Eppstein. Później zmienia ona często właścicieli, a jeden z nich – Izaac Clemen sprzedał ją w 1716 r. Dawidowi Schillerowi (consiliarius accisarum ducatus Saxoniae) za sumę 4000 fl. W 1760 r. nabył dwór patrycjusz gdański Jan Gabriel Schmidt od żony Jerzego Wilhelma Goltza (capitaneus Tolkemittensis). Dwór ten do 1945 r. pozostawał w rękach prywatnych posiadaczy. Dojście doń prowadzi alejami: główną od strony ul. Polanki i boczną od ul. Abrahama. Wszystkie budynki są całkowicie zniszczone. Z resztek piwnicy i cegieł można wnosić, że budynek główny pochodził jeszcze z XVIII w. Wokół resztki założenia parkowego, starodrzew.

Rededakor Czesław Pilichowski, "Obozy hitlerowskie na ziemkiach polskich 1939-1945", Warszwa 1979, str: 172:
999 Filia Stalagu XX B w Malborku dla jeńców radz. – Stalag XX B/Z Danzig-Oliva.
Założona w 1941, zlikwidowana w początkach 1945. Zajmowała Obszar między ulicami: Rodakowskiego, Radlina i Michałowskiego. Jeńcy – ok. 2500 osób – mieszkali w 10 barakach. W pobliżu obozu znajdował się cmentarz. W 1949 ekshumowano zwłoki 276 jeńców i przeniesiono je na cmentarz żołnierzy radz. w Sopocie; podczas ekshumacji natrafiono na 13 tabliczek jenieckich z numerami obozowymi.
AMŁ., Wehrkreiskarte…, sygn. 3497, GK, Zh III/31/35/68, o.j. woj. Gdańskie, k.50.


Adam Kromer, "Oliwa", Gdańsk 2007, str. 249-250 (za zgodą autora):

VII Dwór

Na południe od Dworu VI znajdowała się jeszcze jedna posiadłość, od nazwiska właściciela zwana Dworem Clemena (Clemenshof). Pierwsza wzmianka o tej posesji pochodzi z 1632 roku. Niewiele ponad trzysta lat później, w 1945 roku, dwór przestał istnieć. Została po nim nazwa VII Dwór, nadana ulicy oraz dzielnicy, która – choć formalnie do Oliwy nie należy, jest z nią historycznie związana'.

Na terenie zniszczonego VII Dworu wyrosło osiedle mieszkaniowe. W 1957 roku powstała Spółdzielnia Mieszkaniowa Osiedle Młodych. Pierwszy budynek zaczęto budować w 1959 roku, a budowa całego osiedla trwała do 1967 roku. Zgodnie z duchem tamtych czasów osiedle nazwano imieniem Janka Krasickiego, ale dziś już nikt nie używa tej nazwy. Malowniczo położone na polanie pomiędzy wzgórzami morenowymi, osiedle nazywane jest nadal Osiedlem Młodych.

Jan Daniluk, "SS w Gdańsku" Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2013, str 130-131:

W Oliwie w rejonie VII Dworu, zbudowano w 1939 r. lub (najpóźniej) w 1940 r. zespół zabudowań jeździeckich, który funkcjonował pod nazwą SS-Reitstall Friedenschluß. Kompleks zaprojektowano jeszcze w lipcu 1939 r. na zlecenie Gdańskiego Towarzystwa Popierania Sportu Jeździeckiego (Verein zur Forderung des Reitsports e.V.).
[…]
SS korzystało z zabudowań przy VII Dworze najpóźniej do 1940 r.
[…]
W oliwskich zabudowaniach SS odbywały się również (najpóźniej do 1941 r.) popularne zawody jeździeckie, w których, oprócz esesmanów, brali także udział policjanci i żołnierze miejskiego garnizonu.



Polecamy (Dwory):
Heinz Voellner, "Oliva", Danzig 1938 (str 27-32)
Kilarski, Mauszka, Stankiewicz, "Oliva", Gdańsk 1956 (str 29-30)
Fr. Mamuszka, "Oliwa. Okruchy z dziejów...", Gdańsk 1985 (57-60)
Adam Kromer, "Oliwa", Gdańsk 2007 (str 235-253)
Jan Daniluk, "SS w Gdańsku", Gdańsk 2013 (str 130-131, 180)
Zygmunt Iwicki, "Bedeker Oliwski", cz. II, Gdańsk 2018 (str 44-50)
Jan Daniluk, ”Miasta skoszarowane”..., Gdańsk 2019 (str 263-265)
Marcin Gawlicki, "Polanki. Podmiejskie...", Gdansk 2019


Zobacz:
Dwór VII, DawnaOliwa.pl
Adam Kromer, Dwór VII, Trojmiasto.pl
Osiedle VII Dwór i ul. Abrahama, DawnaOliwa.pl
Wilhelm Boetzel (Osmolit) - Dwór 7, DawnaOliwa.pl
"Osiedle Młodych albo VII Dwór", 30 dni nr 1(51) 2004, str 68
Andrzej Januszajtis, "Historie sławnych ludzi z Polanek"
Jan Daniluk, "Zamek" Wehrmachtu miał powstać w Gdańsku,
      Podobóz jeniecki w Oliwie, Stalag XX B/Z, Gedanopedia.pl
Polanki. Podmiejskie... - wykład prof. Marcina Gawlickiego, 2019
Broszura wydana z okazji X lecia Osiedla Młodych, 1967
Archiwum VII Dworu, archiwumviidwor.blogspot.com






Dwór 4-7. Fragment planu Gdańska wydanego w 1837 roku.
Przekazała osoba prywatna.




Mich. (Michael?) Kumm. Baukonholle Oliva IXX. Wpis z 08. 06. 1877.
Przekazała Grażyna Niemyjska.


Mieszkańcy w 1897 roku (VII. Hof):
Ausländer, Carl, Gärtner.

Mieszkańcy w 1897 roku (VII. Hof 1):
Kumm, Hermann, Deconon. Kumm, Hulda, Gutsbesitzerin.

Mieszkańcy w 1897 roku (VII. Hof 2):
Kitowski, Tranz, Töpfer. Pulczynski, Valentin, Arbeiter. Stangorra, Michael, Hofmstr. Stobbe, Franz, Arbeiter.

Mieszkańcy w 1897 roku (VII. Hof 3):
Czerwinski, Gustav, Arbeiter. Gurski, Franz, Arbeiter. Litzbardi, Michael. Meinick, Anton, Arbeiter. Natschke, Jacob, Arbeiter. Pioch, August, Kutscher. Slowik, Johann, Arbeiter.


Mieszkańcy w 1898 roku (VII. Hof):
Ausländer, Karl, Gärtner. Krause, Johann, Arb.

Mieszkańcy w 1898 roku (VII. Hof 1):
Kumm, Hermann, Eekonom. Kumm, Hulda, Gutsbesiterin.

Mieszkańcy w 1898 roku (VII. Hof 2):
Kitowski, Franz, Töpfer. Pulczynski, Valentin, Arb. Stangorra, Michael, Hofmstr. Stobbe, Franz, Arb.

Mieszkańcy w 1898 roku (VII. Hof 3):
Czerwinski, Gustav, Arb. Gurski, Franz, Arb. Litzbarcki, Michael. Meinic, Anton, Arb. Natschke, Jakob, Arb. Pioch, August, Lutscher.


W 1909 roku letników przyjmowali (Pelonken VII): Bergen (6 osób).


Dwór VII. Fragment mapy kartograficznej z 1921 roku.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.







1935. Henriettental-Oliva. Wg mapy z 1936 r. ścieżka biegnąca od VII Dworu w głąb lasu.   Zbiory Kuby Kowalskiego (Facebook: Dawne Przymorze).




Południowa fasada Dworu VII.   Herder Institut, "Gdańsk na fotografii lotniczej z okresu międzywojennego", Wrocław 2010.


Zachodnia fasada Dworu VII. Około 1943 r.
Ze zbiorów prywatnych.



Boetzel Wilhelm (Holz). Tel. 45-139. Korespondencja z 1931 roku.
Zbiory Kuby Kowalskiego (Facebook: Dawne Przymorze).



Boetzel Wilhelm (Holz). Tel. 45-139. Korespondencja z 1931 roku.
Zbiory Kuby Kowalskiego (Facebook: Dawne Przymorze).



Widok na cały kompleks niedoszłej Szkoły Wojennej Wojsk Lądowych na terenie dzisiejszego osiedla VII Dwór.   Ze strony www.FotoPolska.eu (Yanek).


Model głównego budynku Szkoły Wojennej Niemieckich Wojsk Lądowych z 1940 r. Teren osiedla VII Dwór.   Ze strony www.FotoPolska.eu (Yanek).




Budowa niskiej zabudowy osiedla VII Dwór. Około 1958 r.
Ze strony WolneForumGdansk.pl.



Na skraju lasu powstają punktowce Osiedla Młodych i domki pracowników politechniki.   Fot. Edmund Kupiecki.



W Gdańsku-Oliwie powstaje nowe Osiedle Młodych. "Głos Pracy" 30. 07. 1962 r.   Zbiory Piotra Leżyńskiego.


Edmund Kupiecki, Jerzy Stankiewicz, Bohdan Szremer, "Gdańsk krajobraz i architektura zespołu miejskiego", Gdańsk 1971.


Osiedle Młodych na planie Trójiasta wydanym w 1985 roku.
Zbiory Piotra Leżyńskiego.









Hulda Kumm. Gutsbesitzerin. Książka adresowa z 1899 roku.
Przekazała Grażyna Niemyjska. Zbiory PBC.



Weißhof A. G. Książka adresowa Sopot-Oliwa z 1901 roku.   Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Weißhof A. G. Książka adresowa Sopot-Oliwa z 1902 roku.   Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Weißhof A. G. Książka adresowa Sopot-Oliwa z 1903 roku.   Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grunderwerbsgesellschaft (Danzig). Książka adresowa gminy Oliwa z 1909 roku.   Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grunderwerbsgesellschaft (Danzig). Książka adresowa gminy Oliwa z 1910 roku.   Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grunderwerbsgesellschaft m.b.H. (Danzig). Książka adresowa gminy Oliwa z 1913 r.   Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grunderwerbsgesellschaft m.b.H. (Danzig). Książka adresowa gminy Oliwa z 1914 r.   Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grunderwerbsgesellschaft m.b.H. (Danzig). Książka adresowa gminy Oliwa z 1915 r.   Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grunderwerbsgesellschaft m.b.H. (Danzig). Książka adresowa gminy Oliwa z 1916 roku.   Zbiory Mirisława Piskorskiego.

Książka adresowa z 1920-21 roku (Pelonken VII Hof):
Elas, Andreas, robotnik (Arbeiter).
Freiger, Gustav, gospodyni domowa (Wirtschafter).
Kulling, Franzista, Rentenempfängerint.
Labudda, Franz, Instmann.
Labudde, Maria, robotnica (Arbeiterin).
Litzbarski, Ignatz, robotnik (Arb.).
Mischewski, Andreas, robotnik (Arbeiter).
Mischewski, Leo, robotnik (Arb.).
Mischewski, Marie, robotnica (Arbeiterin).
Mischewski, Martha, robotnica (Arbeiterin).
Muchlinski, Ludwig, Gutspächter.
Paschke, Joief, stróż nocny (Nachtwächter).
Pulczynski, Franz, robotnik (Arb).
Pulczynski, Valentin, robotnik (Arbeiter).
Richert, Franz, robotnik (Arbeit.).
Schönnagel, Karl, palacz (Heizer).
Tillack, Anna, krawiec (Schneiderin).
Tillack, Karl, kołodziej (Stellmacher).
Tillack, Paul, robotnik (Urb.).


Grundstücksverwertungs. Książka adr. gminy Oliwa z 1925 r.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka telefoniczna z 1925 roku.
Zbiory Mirisława Piskorskiego.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1926 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1927 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1928 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.



Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1929 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1933 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1935 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.



Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1937-1938 r.
Zbiory Piotra Mazurka.



Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1940-1941 r.
Zbiory TPG, Strefa Historyczna WMG.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1931 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1934 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1936-1937 r.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.



Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1939 roku.
Zbiory Krzysztofa Gryndera.


Grundstücksverwertungs A.G. Książka adresowa z 1942 roku.
Zbiory Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.


Początek strony.