Start  ›  Ulice  ›  Opata Jacka Rybińskiego  ›  Am Schloßgarten 9  ›  Wypis z Rocznika Biblioteki Gdańskiej, 2018  ›

ROCZNIK BIBLIOTEKI GDAŃSKIEJ XXXV, GDAŃSK 2018
(zobacz)

BIBLIOTEKA MIEJSKA W GDAŃSKU W LATACH 1945–1954
Maria Pelczar (str. 41-65)

Str. 48:
W szeroko pojęty zakres działalności Biblioteki Miejskiej w Gdańsku w roku 1945 wchodziły, oprócz właściwej siedziby instytucji przy ulicy Wałowej 16 (obecnie Wałowa 15) następujące placówki: Biblioteka Katedralna w Oliwie, Archiwum Państwowe w Gdańsku, Biblioteka Zappio-Johannitana, Ekspozytura Biblioteki Miejskiej w Oliwie oraz publiczne wypożyczalnie książek.
Prace nad zabezpieczeniem księgozbioru Biblioteki Katedralnej w Oliwie rozpoczęto już 6 kwietnia 1945 roku (il. 4). W okresie od kwietnia do lipca tego roku oczyszczono i ułożono księgozbiór liczący około 4000 woluminów W sprawozdaniu z maja 1945 roku podano orientacyjne stany biblioteki klasztornej (370 woluminów) i biblioteki diecezjalnej (2900 woluminów). Katalogowanie książek przerwano w październiku 1945 roku ze względu na brak bibliotekarzy i niemożność ogrzania lokalu biblioteki. Z chwilą objęcia Katedry i przyległych budynków przez polskie władze Kościoła katolickiego został im przekazany także księgozbiór. W pracach zabezpieczających zarówno księgozbiór, jak i cenne obiekty muzealne Katedry uczestniczył aktywnie kościelny Franciszek Ksawery Kamiński.

Str. 49-50:
W maju 1945 roku... Biblioteka Zappio-Johannitana znajdującą się przy kościele św. Jana w Gdańsku, obejmowała blisko 5000 cennych dzieł teologiczno-filozoficznych przeważnie starych druków. Niestety, wywiezione do Kościerzyny najcenniejsze dzieła (około 500 woluminów) zaginęły. Spośród nich odzyskano tylko dosłownie jeden tom. By nie dopuścić do ewentualnego zniszczenia złożonej w uszkodzonym schronie biblioteki, została ona w całości (4367 woluminów) przewieziona do ekspozytury Biblioteki Miejskiej w Oliwie. Tam książki oczyszczono i uporządkowano, a kolekcja zachowała pełną odrębność sygnaturową.
Założenie bazy Grupy Operacyjnej Ministerstwa Oświaty w dniu 5 kwietnia 1945 roku w Oliwie oraz brak możliwości dotarcia wówczas do centrum Gdańska spowodowało rozpoczęcie właśnie w tej dzielnicy miasta24 zbiórki porzuconych poniemieckich księgozbiorów, przy znaczącym udziale Jana Kilarskiego i Kazimierza Kopeckiego. Po uzgodnieniu planu dalszego postępowania z powstałym w sierpniu Wojewódzkim Komitetem Opieki nad Książką przy Kuratorium Okręgu Szkolnego Gdańskiego, Biblioteka przejęła zakres działania Komitetu w Oliwie. W ramach tej akcji zwieziono około 20 000 woluminów do lokalu Ekspozytury przy ul. Grottgera 9, które uporządkowano według ich wartości i tematyki.
W lokalu Ekspozytury, zgodnie z życzeniem Wydziału Bibliotek Ministerstwa Oświaty, przeznaczono jeden pokój jako gościnny dla bibliotekarzy i pracowników naukowych przybywających urzędowo do Gdańska. Pomieszczenia Ekspozytury w 1946 roku, na podstawie decyzji Nadzwyczajnej Komisji Mieszkaniowej, zostały zabrane na cele mieszkalne, a zbiory przewieziono do gmachu Biblioteki Miejskiej.
24 Przez kilka miesięcy 1945 roku Oliwa była samodzielną jednostką administracyjną na prawach miasta.

Str. 50:
Już w czerwcu 1945 roku rozpoczęła swą działalność wypożyczalnia w Oliwie w domu przy ul. Orkana 9 (oficjalnie otwarta 22 lipca). Wyodrębniono dla niej 1500 woluminów polskich dzieł beletrystycznych, pochodzących z księgozbiorów zabezpieczonych i darów od osób prywatnych.


Początek strony.