Anglas - ul. .
Zakłady cukiernicze "Anglas" wybudowane zostały przy ulicy Zimmerstrasse (Pokoju), dzisiejszej ul. Leona Droszyńskiego (długoletniego działacza polonii w II Wolnym Mieście Gdańsk mieszkającego przy tej ulicy wraz z żona i córkami Stasią i Heleną) i zarejestrowane w Wolnym Mieście Gdańsk w dniu 2 maja 1923 roku. Była to wówczas filia Londyńskiej spółki The Anglo-Asiatic Company Ltd.
W latach 1924-1925 wybudowano we Wrzeszczu jeszcze dwa zakłady: "Baltic" i "Kosma" znajdujące się po obu stronach ul. Kościuszki przy al. Grunwaldzkiej, które po wojnie zostały połączone w jedną firmę "Bałtyk". Wszystkie te zakłady produkowały słodycze.
W 1940 roku w Kalendarzu Gdańskim umieszczono reklamówkę czekolady "Wielki mistrz zakonny" firmy "Anglas".
Po II Wojnie Światowej Oliwska firma nadzorowana przez państwo nadal produkowała słodycze, pod nazwą "Anglas" takie jak: cukierki: ludowe, luksusowe, dropsy owocowe, pastylki miętowe, czekolady: mleczne, orzechowe i deserowe.
Instrukcją Ministra Przemysłu Rolnego z 8 sierpnia 1949 roku utworzono Gdańskie Zjednoczenie Fabryki Cukrów i Czekolady z siedzibą zarządu w Gdańsku-Oliwie, w którego skład wchodziły: Fabryka Cukrów i Czekolady "Anglas" w Oliwie, Fabryki Cukrów i Czekolady "Balic" i "Bałtyk" we Wrzeszczu. W 1951 roku dawne trzy zakłady: "Anglas", "Balic" i "Kosma" zostały upaństwowione pod nazwą Zakłady Przemysłu Cukierniczego "Bałtyk" (później Gdańskie Zakłady Przemysłu Cukierniczego "Bałtyk").
Wszystkie trzy zakłady produkowały znane nadal, również poza Polską, słodycze a zwłaszcza czekolady.
Zakład nr 3 ("Kosma" - obecnie Galeria Bałtycka) produkował: lizaki, landrynki, karmelki i irysy, zakład nr 2 ("Baltic" - obecnie sklep Lidl): chałwy, sezamki, batony, galaretki, ptasie mleczko i cukierki "miękkie".
Filia Oliwska nr 1 specjalizowała się w produkcji cukierków czekoladowych i czekolad m.in. eksportowych: mleczna - milk chocolate, deserowa - desert chocolate. A po 1989 roku konkurowała z innymi firmami produkując m.in. czekolady mleczne pod nazwą: "Lubię Cię", "Kocham Cię" i "Przepraszam Cię", oraz piankę morską.
Większość produkowanych słodyczy ZPC "Bałtyk" kupić można było w sklepach firmowych. W Oliwie w sklepiku znajdującym się dawniej przy ul. Czerwonego Sztandaru (obecnie ul. Bora Komorowskiego).
W 1977 roku przyłączono do ZPC "Bałtyk" zakład z Gdyni, który produkował m.in. galaretki, żelki i cukierki "auto-cafe".
W dniu 21 sierpnia 1983 roku (niedziela) w zakładzie nr 1 (Oliwa) wybuchł pożar.
Pod koniec lat 80-tych i na początku 90-tych po uwolnieniu rynku przestarzałe technologicznie zakłady "Bałtyk" zaczęły nie wytrzymywać konkurencyjności. Dlatego w 1991 roku Oliwska filia przekształcona została w spółkę pracowniczą (aukcyjną).
W 1992 roku w trzy filie powojennych zakładów "Bałtyk" zainwestował fiński koncern Karl Fazer (joint venture "Bałtyk Choccolate"), a od 1993 roku rozpoczął produkcję pod nazwą "Fazer Polska". Firma zatrudniała wówczas około 350 osób. W 2002 roku zmieniała nazwę na "Cloetta Fazer Polska" już jako spółka Szwedzko-Norweska.
W dniu 23 marca 2005 roku produkcja została wstrzymana. "Fazer" tłumaczył to małą popularnością swych produktów (5% rynku Polskiego) i nierentownością. Zwolnionych miało zostać 320 osób.
Zakłady Oliwskie znów uratowała załoga firmy, która długotrwałym strajkiem uzyskała zgodę na wykupienie części udziałów firmy.
Na terenie przedwojennych firm "Baltic" i "Kosma" znajdujących się we Wrzeszczu wybudowano sklep sieci "Lidl" (zakład nr 2), oraz po drugiej stronie ul. Kościuszki "Galerię Bałtycką" (zakład nr 3) wybudowaną w latach 2006-2007.
Na początku 1996 roku w zakładach oliwskich firma "Bomilla" z Włocławka w kujawsko-pomorskim pod nazwą ZPC "Bałtyk" wznowiła produkcję słodyczy a zwłaszcza znanych od lat 50 XX wieku czekolad "Frezja", "Admirał" oraz "Bałtyk", "Malibo" "Advocato" i "Nutino". Już w marcu 1996 roku firma wyprodukowała 300 ton łakoci, z których duża część została wyeksportowana do krajów skandynawskich.
Obecnie firma nosząca nazwę Zakłady Przemysłu Cukierniczego "Bałtyk" mieści się w dawnych budynkach przy ul. Droszyńskiego 8/11, 80-381 Gdańsk (www.zpcbaltyk.pl). Funkcjonuje również sklep formowy z produktami firm "Bomilla" i "Bałtyk" pod adresem ul. Droszyńskiego 2, jednak wejście do sklepiku znajduje się jak dawniej od ulicy Bora Komorowskiego.
Piotr Leżyński
|
Fragment fotografii lotniczej. Fabryka Anglas. Około 1925 roku. Herder Institut, "Gdańsk na fotografii lotniczej w okresie międzywojennym", Wrocław 2010.
Lata 30 XX wieku. Opakowania po czekoladkach. Zbiory Piotra Leżyńskiego.
Zbiory Piotra Leżyńskiego.
Zbiory Piotra Leżyńskiego.
|