Pierwsza oliwska fabryka mydła znajdowała się w opuszczonej w 1874 roku zajezdni tramwajów konnych przy ulicy Grunwaldzkiej 537. Nie znana jest na razie nazwa tej fabryki i okres jej funkcjonowania. W dniu 18 lipca 1908 roku uruchomiono komunikację tramwajową z Oliwy do Jelitkowa i ponownie zaadoptowano budynek na zajezdnę.
Fabryka Toercklera - al. .
Bruno Toerckler urodził się 25 kwietnia 1866 roku. Zmarł w Oliwie 26 kwietnia 1931 roku. Pochodził z rodziny, która w 1800 roku przybyła do Gdańska. Wiedzę o produkcji mydła nabywał praktykując w Dreźnie, Miśni, Karlsruhe, Monachium, Cassel i Strasburgu.
Na przełomie 1894/1895 roku wybudował w Oliwie przy ulicy Grunwaldzkiej 497 ( wówczas Danziger Chaussee 17 -› Danziger Straße 13) fabrykę specjalizującą sie w produkcji mydła i sody, którą sukcesywnie rozbudowywał i modernizował. Fabryka posiadała swój znak firmowy (Shultzmarke).
W czasie gdy Toerckler prowadził swą firmę dwukrotnie zmieniono nazwę ulicy oraz numer posesji: od około 1930 roku na Pommersche Straße 129 i od 1 września 1933 roku na Adolf-Hitler-Straße 497.
Thompson-Pilo - al. .
Około 1939 roku fabrykę Toercklera przejął Thompson-Pilo G.m.b.H. Fabryka nadal produkowała mydło i przyjęła za swój znak firmowy wizerunek łabędzia. W 1943 roku rozbudowała jeden z budynków o wiatę garażową.
Fragment planu rozbudowy fabryki Thompson-Pilo o wiatę z 1943 roku. Zbiory Piotra Leżyńskiego.
Zakłady Chemiczne - al. .
Po zakończeniu II wojny światowej zakład pracował pod zarządem państwowym.
W 1946 roku była to Fabryka Chemiczna Nr 2 (Dyrekcja Państwowego Przemysłu Miejscowego w Gdańsku) produkująca m.in. mydło toaletowe z herbem gdańska. Fabryka posiadała osobną komórkę zajmującą się zaopatrzeniem i zbytem (Centrala Zaopatrzenia i Zbytu Gdańskiej Wojewódzkiej Dyrekcji Przemysłu Miejscowego). Na terenie fabryki znajdowała się również zakładowa straż pożarna i związek zawodowy. Następnie już od czerwca 1947 roku wymieniona jest jako Fabryka Środków do Prania.
W dniu 29.11.1949 orzeczeniem nr 5 Ministra Przemysłu Ciężkiego fabryka w całości przeszła na własność Państwa bez prawa odszkodowania.
W 1956 pod nazwą Gdańskie Zakłady Chemiczne produkowała m.in. mydło z łabędziem będąc nadal fabryką państwową w zarządzie Gdańskiej Wojewódzkiej Dyrekcji Przemysłu Miejscowego.
Od początku lat 60 XX wieku (przetarg na formy - 15.8.1961) Gdańskie Zakłady Chemiczne produkowały również prezerwatywy.
Dnia 1 sierpnia 1968 roku w Dzienniku Bałtyckim ukazało się ogłoszenie na przetarg, który ogłosiły Gdańskie Zakłady Chemiczne "Fregata". Z ogłoszenia wynika iż firma posiadała również oddział nr 1 w Łapinie.
Od 31.12.1991 (data zgłoszenia do prywatyzacji 9.12.1991) do 21.2.1992 roku firma funkcjonująca jako Gdańskie Zakłady Chemiczne "Organika-Fregata" i zatrudniająca 235 osób przechodzi tryb prywatyzacji bezpośredniej.
W 1992 roku w firmę zainwestowała S.A. oraz Sp. z o.o. sprzedająca produkty firmy Fregata S.A.
Piotr Leżyński
|
Nagłówek rachunku wystawionego w 1911 roku. Zbiory Piotra Leżyńskiego.
Kupon z lat 20/30 XX wieku. Zbiory Piotra Leżyńskiego.
Reklama mydła. Początek lat 40 XX wieku. Zbiory TPG Strefa Historyczna WMG.
Fabryka Chemiczna w Oliwie. Około 1946 roku. Zbiory Mirosława Piskorskiego.
Państwowa Fabryka Chemiczna nr 2. Fot. z dnia 06.10.1950 roku. Zbiory Piotra Leżyńskiego.
|