Restauracje automatyczne pojawiły się w miastach niemieckich na przełomie XIX i XX w. Pierwsza na świecie została otwarta w listopadzie 1896 r. w Berlinie. Szybko lokale tego typu zyskały na popularności także poza granicami ówczesnego Cesarstwa Niemieckiego - głównie w Holandii, Francji, Wielkiej Brytanii czy za oceanem w USA.
Wyposażone były w specjalne automaty, które serwowały klientom - po wrzuceniu odpowiedniej sumy odliczonej w bilonie - przygotowane wcześniej posiłki: drobne przekąski (np. kanapki, pasztety, serdelki na gorąco), proste obiady (np. fasolę z boczkiem), desery (np. ciasta, torty) i napoje w szklankach czy filiżankach. Zaletą tego typu lokali był praktycznie brak kolejek, brak obsługi oraz opłat za nią (napiwków).

W Gdańsku restauracje automatyczne pojawiły się na początku XX w. m. in. na dworcu głównym, na ul. Długiej czy w pasażu Wielkiej Zbrojowni.

Jerzy Sawicki, Oliwa, lata czterdzieste, Gdańsk 2009, str. 5:

W marcu 1945, podczas toczących się walk, Oliwa nie doznała dużych zniszczeń. Spłonął jednak Pałac Opatów, część zabudowań przy Katedrze oraz domy przy ul. Opata Rybińskiego o numerach 8, 13, 14, 19 i 24. Zgliszcza wystąpiły także na Starym Rynku Oliwskim i dotyczyły domu nr 21 (na narożniku ul. Cystersów).

Co najmniej od 1923 roku w budynku mieściła się poczta oliwska. Wcześniej poczta znajdowała się przy al. Grunwaldzkiej nr 521 (obecnie to nr 523). Możliwe, że tam również w piwnicy tego budynku zlokalizowano pierwszą oliwską ręczną centralę telefoniczną czynną od końca XIX wieku zamkniętą w czasie, gdy pojawiła się tam restauracja Ratskeller.

Książka telefoniczna z 1925 roku podaje, że w budynku przy Rybińskiego nr 8 mieściły się służby policyjne. Jeden z numerów (215) w tym samym czasie znajdował się pod numerem 24 (ratusz) przy tej samej ulicy, co może oznaczać, że w budynku mieściła się w tym czasie ręczna centralka telefoniczna.

Po przyłączeniu Oliwy do Gdańska w 1926 roku w przyziemiu tej kamienicy oddano do użytku 1 października 1927 roku automatyczną centralę telefoniczną typu Strowger wyprodukowaną przez berlińską firmę Siemens & Halske (1). W budynku poczty znajdowały się również rozmównice. W 1937 roku centrala obsługiwała około 440 numerów telefonów.

Podczas wyzwalania Oliwy w końcu marca 1945 roku budynek został spalony. Gdy w maju 1945 roku do Oliwy przywieziono z Gdyni centralę telefoniczną na 50 numerów zainstalowano ją w budynku dawnej poczty przy ul. Grunwaldzkiej (pewnie istniała jeszcze infrastruktura pomiędzy budynkami).

(1) Podziękowania dla Jana Daniluka za przekazanie informacji.

Franciszek Mamuszka, "Oliwa. Okruchy z dziejów, zabytki", Gdańsk 1985, str. 84, 139:
Na co dzień działacze oliwscy borykali się z różnymi problemami, wśród których do najważniejszych należała sprawa polskiej szkoły, nie załatwiona przez władze gdańskie. Szkoła niemiecka, kierowana przez Johannesa Riebandta - Niemca, z nauczycielami Niemcami i zgermanizowanymi Kaszubami (Bialkowski Anton, Dudeck Edmund), germanizowała bowiem nadal młodzież kaszubską.
[...]
Za Niemca trzeba także uważać Antona Bialkowskiego, przejściowo raczej pracującego w polskiej klasie, a później szkole.


Johannes Bialkowski. Margarete Bialkowski. Antoni Bialkowski. Hedwig Bialkowski zd. Rohwerder.   Olivaer Zeintung nr 282 z 01. 12. 1924 r.



Zobacz:
Paul Rathmann, Straż Pożarna, DawnaOliwa.pl


Gabriele Borowski. Erich Borowski. Charlotte Borowski zd. Winter.   Olivaer Zeintung nr 177 z 31. 07. 1920 r.


Elisabeth Rohwerder zd. Werner.   Danziger Kreis-Zeitung 1922.   Przekazała Grażyna Niemyjska.


Rohwerder.   Danziger Kreis-Zeitung 1922.   Przekazała Grażyna Niemyjska.


Schloß-Hotel Oliva.   Olivaer Zeintung nr 226 z 28. 09. 1923 r.


Cecylie Rogalewki zd. Miotke. Martin Rogalewki.   Olivaer Zeintung nr 239 z 10. 10. 1928 r.

Köllner Chaussee 1:

Jedna z pierwszych pieczątek oliwskich. List nadano dnia 18.06.1864 roku.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.

Danziger Straße 2:

Poczta wojskowa. I Wojna Światowa. Nadano 17.07.1916 roku.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.


Biskup gdański Carl Maria Splett urzędujący w Oliwie nadał do Rzymu 9 gramowy list o wartości 50 guldenów. 1924.   Zbiory Mirosława Piskorskiego.


Przesyłka polecona wysłana z Oliwy do konsulatu rumuńskiego w Warszawie w dniu 12.09.1924 roku.   Zbiory Mirosława Piskorskiego.

Am Schloßgarten 8:

Pierwsza pieczątka pocztowa używana po włączeniu Oliwy do Gdańska (01.07.1926). Znana najwcześniejsza data z tego wzoru to 24.07.1926 rok.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.



Przesyłki polecone nadane po włączeniu Oliwy do Gdańska. 26.03.1930 i 02.03.1931 rok.   Zbiory Mirosława Piskorskiego.


Blankiet wielofunkcyjny. W tym przypadku nadano paczkę o wartości 20 marek w dniu 10.05.1943 roku.   Zbiory Mirosława Piskorskiego.