NID Oddział w Gdańsku: Karta biała. Dom Bramny, tzw. "Wielka Brama", od 1709 r. zwany "Domem Zarazy" - ob. siedziba ROM nr 3 ul. Stary Rynek Oliwski nr 15. Rok wykonania karty: 1991 (J. Radowska-Potylicka, A. Kunicka).

F. Mamuszka, J. Stankiewicz, Oliwa. Dzieje i zabytki, Gdańsk 1959: Przed domem granitowy słupek przedprożowy z 1728 r.

Fragment z książki "Gdask i okilice". Przewodnik Franciszka Mamuszki. Książka wydana przez Wydawnictwo "Sport i Turystyka". Warszawa (wydanie pierwsze) w 1990 r.:

Powróciwszy na ul. 1 Armii Polskiej zwróćmy uwagę na gotycki Dom Bramny (192) z XIV w. oznaczony nr 14a. Jest to jeden z najstarszych obiektów mieszkalnych Oliwy, dawna siedziba wójta klasztornego, do dzisiaj wykorzystywana przez administrację. Budynek był przez stulecia główną bramą opactwa. Przez nią wjeżdżali królowie polscy odwiedzający klasztor. We wnętrzu budynku znajdowała się na piętrze kaplica św. Bernarda, zlikwidowana za czasów pruskich. Od 1709 r., w którym zmarło w Wielkiej Bramie (gdyż i tak nazywano budynek) kolejno 9 mnichów obsługujących oliwian dotkniętych zaraźliwą chorobą, przylgnęła do niego nazwa “Dom Zarazy". Zachowały się na nim dwa zegary słoneczne, zapewne z XVIII w. Wsch. szczyt zabytku zdobią gotyckie wnęki, a pn. ścianę wspierają proste w rysunku skarpy. Spalony po wojnie Dom Bramny starannie zrewaloryzowano.

1945-lata 60. XX w. - mieszkalny, następnie ADM
Od 2004 roku siedziba stowrzyszenia "Stara Oliwa"

Ul. Stary Rynek Oliwski. Widok w stronę ul. Spacerowej. Po lewej obecny nr 12 i po prawej numery od 13 do 15. Zygmunt Vogel rysownik gabinetowy Stanisława Augusta był w Gdańsku w latach 1788-1790.
Zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie. Przaekazał Marcin Osiński.


Budynki nr 7-12, 13-15. Dressen 1893.   Przekazał Krzysztof Jakubowski.


Po lewej nr 12 i po prawej nr 13, 14 i 15 (Dom Bramny). Koniec XIX wieku.
Zbiory Piotra Leżyńskiego.


Stary Rynek Oliwski 15. Dom Bramny (Zarazy). Lata 30 XX w.
Zbiory Piotra Leżyńskiego.


Nr 15 (Dom Bramny). Po prawej fragment nr 16. Widok z około 1940 r.
Ze strony www.FotoPolska.eu (KC).


Stary Rynek Oliwski 14-15. Fot. Jan Bułhak 1946.   Z Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie.


Od lewej nr 13, 14 i 15. Lata 50 XX wieku.
Internet: www.Allegro.pl.


Nr 14 i 15 (Dom Bramny). 1963 rok. Fot. Uklejewski.
Zbiory Krzysztofa Gryndera.


Budynek nr 15 przy ul. Stary Rynek Oliwski (Armii Polskiej) w Oliwie.
Fot. Artur Wołosewicz 1977. Przekazał Robert Krygier.



Przedsiębiorstwo Budowlane Jerzy Lisiński. Oliwa, ul. 1-szej Armii Polskiej Nr 15. Pieczątka z dokumentu przewozowego. Ekspedycja Towarowa Gdańsk-Oliwa 24. 5. 1946.   Zbiory Piotra Leżyńskiego.

Dokumenty przewozowe - Jerzy Lisiński, 1946


Zobacz:
Daniluk Jan, 90 lat temu pusta kasa..., Trojmiasto.pl, 2016
Januszajtis Andrzej, Oliwskie ratusze, film, StaraOliwa.pl, 2013
Januszajtis Andrzej, Ratusze Oliwy, nasz.gdansk.pl, 2013
Ratusze Oliwy w latach 1897-1926, DawnaOliwa.pl
Radni gminy Oliwa w latach 1897-1926, DawnaOliwa.pl
Amtshaus, Altes Amtshaus, Straż Pożarna, DawnaOliwa.pl
FB Grażka, "Dom Zarazy", 2022, komentarz:
Adam Kroner: "nazwa Kaplica (!) Zarazy pojawiła się w związku z zarazą z 1602 roku i określała nie cały budynek a kaplicę wewnątrz niego (wspomina o tym XVIIwieczna klasztorna kronika) . Opowieść o oliwskich wydarzeniach podczas zarazy 1709 r. pojawia się bodaj dopiero w XIX wieku i chyba jednak jest legendą."



Oliva-Glettkau.   Olivaer Zeintung nr 178 z 02. 08. 1920 r.




Edwin Amort. Marta Amort zd. Litzbarski. Berendt. Wesele katolickie.   Olivaer Zeintung nr 262 z 06. 11. 1924 r.

Zalepka. Amt Oliva. Kreis Danziger Höhe.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.


Köllner Chaussee 39. Książka adresowa z 1897 roku.
Przekazała Grażyna Niemyjska.


Amt Oliva. Kreis Danziger Höhe. Dokument z 1888 roku.
Zbiory Mirosława Piskorskiego.