M. Kilarski, F. Mamuszka, J. Stankiewicz, (wykaz zabytków wg stanu z grudnia 1956 r.):
P ó ł n o c n a n a w a k o r p u s u z a c h o d n i e g o. Rokokowe drzwiczki w wejściu na emporę organową. Przy zachodniej ścianie złączony z dwu, renesansowy grobowiec Kosów - opata Feliksa oraz Mikołaja z rodziną; na prostokątnej płycie klęczące postacie naturalnej wielkości Mikołaja (†1599), Justyny z Konarskich (†1631, siostry opata Dawida) oraz synów: Andrzeja (†1618) i Janka (†1581). Wyżej, na marmurowej nadbudowie, w alabastrowym reliefie Feliks Kos (†1618), opat pelpliński pod figurą Ukrzyżowanego. Figury, herby na płycie i cokole (8 + 2) - polichromowany piaskowiec. Kolumny, cokół z płyt z napisami (jedna rozbita) - marmur. Uchodzi za dzieło Wilhelma van der Blocka z ok. 1620 r.
Obok, w posadzce, płyta nagrobna z napisem i datami 1597 i 1668 r.; dalej podobne z lat 1597, 1655 (Alberta Maksińskiego - herb Pilawa), 1673, przed kratą - mnicha Adama Foleinowicza, "Polonusa z Kalisza".
W drugim przęśle (licząc od zachodu) I ołtarz Wszystkich Sw. fund. opata A. Kęsowskiego (herb Poraj) z 1653 r., marmur i alabaster - fig. boczne Veritas i Religio, płaskorzeźby, putta, ozdoby barokowe. Obraz gł. "Koronacja N.P. Marii" - na desce, w kształcie serca, przypomina dzieło H. Hana z gł. ołtarza w Pelplinie. W nasadzie podłużny obraz na blasze - święci: Jan Chrzciciel, Bernard, papież Aleksander. Na drewnianej podstawce pod lichtarze namalowana Pieta - XVIII w. Antepediurn z kurdybanu: Przed ołtarzem robna z 1602 r. i ława z 1670 r. - na przedniej ścianie 2 stare malowidła. W poprzek nawy krata żelazna - rekonstrukcja, oryginalne pręty skrajne. Za nią płyta nagrobna 2 mnichów - z 1602 r. i Szymona Mieczkowskiego, "Polonusa" - z 1674 r.
Żelazna krata z XVIII w. zamyka kaplicę Chrzcielną; wnętrze: ściany i rokokowy ołtarz pokryte stiukiem barwnym; w ołtarzu płaskorzeźby (św. Jana Nepomucena i w nasadzie św. Barbary) oraz fig. boczne św. Floriana i św. Wacława, stiuk biały. Na drewnianym stropie w kształcie kolebki i nad wejściem malowidła. Data wystroju: 1745 w napisie na południowej ścianie. W posadzce płyta nagrobna Jerzego Konopackiego (†1650) i Anny z Konarskich (†1646). Drewniana chrzcielnica z XVIII w.
Następna płyta w nawie, mnicha, z 1604 r.; dalsza w 4. przęśle 4-herbowa (Rola, Poraj, Ogończyk, Pelikan) z napisem "Tu szlachetney Zophiei z Swieein" itd. - z 1648 r.
II ołtarz św. Szczepana z 1649 r., fund. opata Kęsowskiego; gł. Obraz dzieło gdańszczanina A. Sprengla, malarza z kręgu Rembrandta. Po bokach alabastrowe fig. św. Dionizego i Wincentego, w cokole płaskorzeźby Tomasza z Cant. i Wawrzyńca. W nasadzie owalny obraz na blasze "Rzeź niewiniątek". Krucyfiks z kości słoniowej na podstawie z alabastru. Antepedium z kurdybanu.
Na filarze 4. od zachodu, na granicy części gotyckiej i romańskiej, ozdobny napis gotycką minuskułą na pamiątkę poświęcenia w 1350 r. rozbudowanego, po pożarze kościoła. Między 5. i 6. przęsłem płyta nagrobna z płaskorzeźbami Feliksa Konarskiego, brata opata Dawida (†1609) i żony Eufrozyny z Sokołowskich (†1606). Przed ołtarzykiem M.B. Częstochowskiej lichtarz cynowy z XVIII w. ze stemplem herbowym.
III ołtarz św. Michała Arch., fund. opata M. A. Hackiego, obraz Michała Probenera; w nasadzie tondo z symboliką (napis) Trójcy św. na płótnie. Antepedium z kurdybanu - XVII w. Między 7. i 8. przęsłem płyta (wmurowana w ścianę) z 1657 r. zakonnicy Karawackiej. Dalej (przed ołtarzem) płyta z herbem, napis zatarty.
IV ołtarz św. Antoniego, barok, ok. poł. XVII w., obraz na płótnie nowszy; w nasadzie figurki 3 zakonników. Antepedium z kurdybanu. Fund. legatem z 1638 r. wdowy po wójcie klasztornym Piotrze Ericu; jego prawdopodobnie płyta z herbem przed ołtarzem.
V ołtarz Najśw. Sakramentu, fund. opata Kęsowskiego z 1663 r., alabastrowy ornament barokowy, fig. 2 kapłanów Starego Zakonu z symbolami Ofiary Bezkrwawej i płaskorzeźby w cokole - św. św. Klary i Barbary z Najśw. Sakramentem. Obraz gł. na desce: św. Bernard z Najśw. Sakramentem; w predelii Pascha i Wieczerza Pańska (oba na blasze); w nasadzie 2 figurki świętych (Julianny, z Lütt. i Tomasza z Akw.) i malowane w układzie kolistym, na desce, przedstawienia 7 Sakramentów. Antepedium z kurdybanu.
|