Start  ›  Zestawienia  ›  Budynki, które odeszły  ›

Al. Grunwaldzka 507, 509, 511

Budynki co najmniej z końca XIX wieku. Pokazuje je fotografia Dressena wykonana w 1893 roku. O domu nr 511 pisał Franciszek Mamuszka w 1957 roku: "budynek z początku XIX wieku o formach klasycystycznych, parterowy z pięterkiem". Przeznaczone do rozbiórki. Niedawno (2014) zdemontowano część dachówek. Zburzono je w dniu 17. 07. 2015 r.

Właściciel: Miasto Gdańsk (do 2015 roku)
Prezydent Miasta Gdańska: Paweł Adamowicz (od 1998)
Miejski Konserwator Zabytków: Janusz Tarnacki (od 2004)
Pomorski Konserwator Zabytków: Marian Kwapiński (od 2004) -› Dariusz Chmielewski (od listopada 2012)


Budynki po lewej. Źródło: www.allegro.pl.


Źródło: www.StaraOliwa.pl (Facebook).


Ul. Kwietna 32

Budynek pokazany na XVIII-wietrznym planie opactwa. Należący do zespołu domków, w których mieszkali czeladnicy pracujących w młynach. Część z nich zburzono by postawić większe domy w początkach XX wieku. W latach 70-tych za sprawą prof. Jerzego Stankiewicza próbowano pozyskać pozostałe dla celów muzealnych. W skansenie miały się znaleźć m.in. likwidowane w mieście latarnie gazowe, bramy i ogrodzenia z kutego żelaza oraz miejskie pompy wodne. Niestety planów tych nie zrealizowano. Budynek nr 32 wysiedlony po 2005 roku powoli popadł w ruinę. Przeznaczony został do wyburzenia. Miasto wielokrotnie próbowało sprzedać działkę, na której stał jeszcze popadający w ruinę zabytek. Domek dawnych pracowników młyńskich Gdańsk zburzył w dnu 18-19 czerwca 2015 roku. Budynek mieszkalny miał powierzchnię 251 m2 i kubaturę 577,80 m3. Działka liczy ponad 1300 m2.

Właściciel: Miasto Gdańsk
Prezydent Miasta Gdańska: Paweł Adamowicz (od 1998)
Miejski Konserwator Zabytków: Janusz Tarnacki (od 2004)
Pomorski Konserwator Zabytków: Marian Kwapiński (od 2004) -› Dariusz Chmielewski (od listopada 2012)

Zobacz:
www.staraoliwa.pl: "Kwietna 32 - spór o zabytkową ruinę", 2012.03.22
www.staraoliwa.pl: "Bezpańska Kwietna 32", 2012.04.24
www.gdansk-oliwa.mojeosiedle.pl: "Fotoreportarz", 2012-2014
www.dawnaoliwa.pl, "Olivaer Rosengasse 32", 2012.07.01
www.staraoliwa.pl: "Kwietna 32 - cząstka historii Oliwy odchodzi...", 2015.06.18


Ul. Kwietna na planie z XVIII wieku.


Fot. Piotr Leżyński. 30.04.2005.


Fot. Tomasz Leżyński. 12.11.2014.


Ul. Polanki 117

Budynek nr 9 (przed 1945: Pelonken Straße 115) na terenie VII Szpitala Marynarki Wojennej z początku XX wieku w pośpiechu zburzony za zgodą Konserwatora Zabytków w sobotę 8. listopada 2014 r.

Prof. Andrzej Januszajtis: Zgoda konserwatora na wyburzenie willi budzi kontrowersje. To decyzja nie do przyjęcia. Wygodnie jest rozbierać obiekty zabytkowe, tylko jak je wszystkie rozbierzemy, to ciekawe, czy turyści będą chcieli nas odwiedzać. Urząd konserwatora jest przeznaczony dla ochrony dziedzictwa, a nie do wyburzania, nawet jeśli prawo na to pozwala. Ten budynek powinien być pod ochroną. To, że nie ma go w ewidencji zabytków, to nie jest argument. Nie ma tam setek budynków, które mają wartość historyczną. Po wojnie w Gdańsku wyburzono więcej zabytków niż ich odbudowano. Rozumiem, że brak pieniędzy na remont to jest problem, ale trzeba starać się go rozwiązać.

Właściciel: Ministerstwo Obrony Narodowej
Prezydent Miasta Gdańska: Paweł Adamowicz (od 1998)
Miejski Konserwator Zabytków: Janusz Tarnacki (od 2004)
Pomorski Konserwator Zabytków: Dariusz Chmielewski (od listopada 2012)
Komendant szpitala: Dariusz Juszczak
Kierownik działu logistyki szpitala: Romuald Chojnacki

Zobacz:
www.7szmw.pl, "Przetarg", 2009.04.14
www.7szmw.pl, "Przetarg", 2009.07.24
www.dawnaoliwa.pl, "Pelonken Straße 115", 2012.07.01
www.paranormalne.pl, "Przerażający opuszczony szpital", 2013.10.31
www.dawnaoliwa.pl, "Villa Axthof", 2014.03.11
www.7szmw.pl, "Zamówienie", 2014.10.06
www.trojmiasto.gazeta.pl, "Chcesz się zabić, twoja sprawa", 2014.11.08
www.staraoliwa.pl, "W szpitalu mordują zabytek", 2014.11.09
www.trojmiasto.gazeta.pl, "Protesty nic nie dały", 2014.11.12


Zbiory Krzysztofa Gryndera. Około 1924.


Fot. www.trojmiasto.gazeta.pl. 8.11.2014.


Fot. www.StaraOliwa.pl. 8.11.2014.


Ul. Poczty Gdańskiej 1

Budynek z przed 1916 roku. Zburzony w październiku 2013 roku.

Właściciel: Miasto Gdańsk
Prezydent Miasta Gdańska: Paweł Adamowicz (od 1998)
Miejski Konserwator Zabytków: Janusz Tarnacki (od 2004)
Pomorski Konserwator Zabytków: Dariusz Chmielewski (od listopada 2012)

Zobacz:
www.dawnaoliwa.pl, "Bahnstraße 1", 2013.10.18


Fot. Tomasz Leżyński. 18.10.2013.


Al. Grunwaldzka 535, 537

Zajezdnia tramwajów konnych z 1870 roku. Wpisana do rejestru zabytków w dniu 16.01.1996 roku. Niszczejąca od początku lat 80-tych XX w. Sprzedana w lipcu 1998 roku, celowo dalej zaniedbywana i palona. Kilkakrotnie odsprzedawana. Mimo prawnych możliwości wywłaszczenia Konserwator Zabytków nic w tym temacie nie zrobił. Nadal przedstawiane są jedynie puste słowa.

Właściciel: Jacek Foltarz
Prezydent Miasta Gdańska: Paweł Adamowicz (od 1998)
Miejski Konserwator Zabytków: Janusz Tarnacki (od 2004)
Pomorski Konserwator Zabytków: Marian Kwapiński (od 2004) -› Dariusz Chmielewski (od listopada 2012)

Zobacz:
Dziennik Bałtycki, Dorota Abramowicz, 2004.12.18
www.forum.dawnygdansk.pl: "Zajezdnia tramwaju konnego w Oliwie", 2004-2012
www.trojmiasto.pl, "Konserwator zabytków wywłaszczy właściciela?", 2010.07.22
www.interwencja.polsat.pl, "Zabytek niszczeje - właściciel czeka", 2011.02.11
www.mmtrojmiasto.pl: "Dawna zajezdnia w Oliwie przestanie straszyć?", 2011.07.22
www.youtube.com, "Pożar dawnej zajezdni tramwajów konnych", 2011.09.10
www.youtube.com, "Pożar zabytkowej zajezdni w Oliwie", 2011.09.11
www.gdansk.naszemiasto.pl, "Pożar zajezdni w Oliwie", 2011.09.13
www.dziennikbaltycki.pl, "Prokuratura wszczyna śledztwo...", 2011.09.16
www.staraoliwa.pl, "Mieszkańcy Oliwy boją się dawnej zajezdni", 2011.11.03
www.youtube.com, "Drugi Pożar Zabytkowej Zajezdni", 2012.04.04
www.staraoliwa.pl, "Wniosek o wykreślenie dawnej zajezdni z listy...", 2012.04.24
www.trojmiasto.pl, "Walczą o zajezdnię tramwajową w Oliwie", 2012.05.11
www.dawnaoliwa.pl, "Zoppoter Straße 71", 2012.07.01
www.staraoliwa.pl, "Dawna zajezdnia nadal zabytkowa", 2012.08.21
www.trojmiasto.pl, "Zajezdnia w Oliwie zostaje w rejestrze zabytków", 2012.08.21
Tygodnik Przegląd, "Biznesmen kontra konserwator", nr 29/2012
www.trojmiasto.pl, "Nowy konserwator zabytków", 2012.10.19
www.trojmiasto.pl, "Tak mogła by wyglądać zajezdnia", 2013.05.15
www.dawnaoliwa.pl, "Zajezdnia", 2013.10.30
www.dziennikbaltycki.pl, "Będą nowe nakazy konserwatora", 2014.08.07


GODZ Gdańsk. Lata 80. XX w.


GODZ Gdańsk. Lata 80. XX w.


Fot. www.trojmiasto.pl. 2012.


Al. Grunwaldzka 505

Budynek z około 1905 roku. Czynne były tu do 1945 roku: hotel "Deutscher Hof" i kawiarnia "Mascotte". W 1926 roku budynek został przebudowany. Mieściły się w nim wówczas: sale towarzyskie, bilardowe, zabawowe, czytelnie i kręgielnie, odbywały się ćwiczenia "Sokoła", zebrania "Lutni", wykonywane były koncerty w języku polskim. Po wojnie wykorzystywany przez urzędy, zjednoczenia oraz delegatury. Następnie uruchomiono w budynku Zespół Opieki Zdrowotnej nr 2, zlikwidowany pod koniec lat 90 XX wieku. Własność Miasta Gdańska. Jak czytamy już czwarty raz wystawiony na sprzedaż. Czy celowo przez miasto jest zaniedbywany i niestaranne zabezpieczany. Ma zostać zburzony?

Właściciel: Miasto Gdańsk
Prezydent Miasta Gdańska: Paweł Adamowicz (od 1998)
Miejski Konserwator Zabytków: Janusz Tarnacki (od 2004)
Pomorski Konserwator Zabytków: Marian Kwapiński (od 2004) -› Dariusz Chmielewski (od listopada 2012)

Zobacz:
www.mmtrojmiasto.pl, "Miasto sprzeda zrujnowany budynek...", 2010.04.06
www.warszawa.naszemiasto.pl, "Gdańsk traci miliony na pustostany", 2010.08.12
www.staraoliwa.pl, "Nikt nie chce dawnej przychodni", 2012.09.25
www.dawnaoliwa.pl, "Deutscher Hof i Mascotte", 2013.10.30
www.trojmiasto.pl, "Dawna przychodnia czwarty raz na sprzedaż", 2014.01.06


Zbiory Piotra Leżyńskiego. Około 1910.


Internet: www.megamuscle.pl. 2011.


Ul. Polanki 119-121

Dwór na terenie Szpitala Dziecięcego z XVII wieku. Od roku 1909 umieszczono w dworze Zakład Ubezpieczeń dla Prus Wschodnich, a w czasie II wojny światowej znajdowała się tu szkoła dla dziewcząt i następnie Wojskowa Szkoła Budowlana. Po zakończeniu II Wojny Światowej w 1945 roku urządzono w dworze szpital dziecięcy. W 1976 roku oddano do użytku nowy Szpital Dziecięcy, a w budynku urządzono m.in. hotel dla pielęgniarek. Opuszczony i spenetrowany przez złomiarzy. Palił się w styczniu 2014 roku. Czy znajdą się pieniądze na jego odbudowę?

Właściciel: Szpital Dziecięcy Polanki
Prezydent Miasta Gdańska: Paweł Adamowicz (od 1998)
Miejski Konserwator Zabytków: Janusz Tarnacki (od 2004)
Pomorski Konserwator Zabytków: Marian Kwapiński (od 2004) -› Dariusz Chmielewski (od listopada 2012)

Zobacz:
www.trojmiasto.pl, "IV Dwór Oliwski czeka na ratunek", 2010.10.21
www.dawnaoliwa.pl, "Dwór IV", 2012.07.01
www.gazetakaszubska.pl, "Piękne miejsca w Gdańsku", 2012.11.22
www.staraoliwa.pl, "Szpital dziecięcy będzie mógł się rozbudować", 2013.09.02
www.trojmiasto.gazeta.pl, "Piękne miejsca w Gdańsku", 2013.11.23
www.staraoliwa.pl, "Spłonął Dwór IV", 2014.01.10
www.trojmiasto.pl, "Pożar zabytkowego dworu w Oliwie", 2014.01.10
www.staraoliwa.pl, "Dwór IV nie może zostać rozebrany", 2014.01.11


Zbiory Piotra Leżyńskiego. Około 1910.


Fot. Tomasz Leżyński. 10.01.2014.


Ul. Pomorska 57A

Budynek z 1907 roku otwarty z wielką pompą w 1909 roku. Dom zdrojowy - "Kurhaus" czynny był do 1945 roku. Po wojnie użytkowany przez Ligę Morską, Ligę Przyjaciół Żołnierza i Ligę Obrony Kraju. Spalił się częściowo w latach 80 XX wieku. Od 1993 roku mieści się w nim restauracja "Parkowa". Przeznaczony na sprzedaż, od co najmniej 2008 roku. Ma tu powstać duży hotel. Zniknie przy tej okazji z dzisiejszego parku jelitkowskiego część terenów rekreacyjnych, a nowy właściciel ogrodzi zapewne teren, który kupi.

Właściciel: Miasto Gdańsk czy Atlant SA?
Prezydent Miasta Gdańska: Paweł Adamowicz (od 1998)
Miejski Konserwator Zabytków: Janusz Tarnacki (od 2004)
Pomorski Konserwator Zabytków: Marian Kwapiński (od 2004) -› Dariusz Chmielewski (od listopada 2012)

Zobacz:
www.trojmiasto.pl, "Zbudują ogromny biohotel w Jelitkowie?", 2009.10.09
www.porady.domiporta.pl, "Biohotel w Jelitkowie? ", 2009.10.21
www.trojmiasto.pl, "Nowy dom zdrojowy w Jelitkowie", 2014.03.21
www.dawnaoliwa.pl, "Fotografie z 2005 roku", 2014.08.03
www.kompasinwestycji.pl, "Dom Zdrojowy w Jelitkowie - rozbudowa", 2016-2018


Zbiory Piotra Leżyńskiego. Około 1930.


Zbiory Piotra Leżyńskiego. Około 1915.


Ul. Cystersów 3

XIX-to wieczny budynek przedstawiany był na pocztówce Trenklera wydanej w 1899 roku. W latach 30 XX wieku należał do Moniki Grubby. Mieszkał tu i pewnie prowadził piekarnię Edmind Hallmann. Po wojnie rodzina Grubbów ponownie uruchomiła piekarnię i sklepik, które czynne były, co najmniej do połowy lat 80-tych XX wieku. Następnie w lokalu znajdował się sklep obuwniczy. Dom opuszczono pod koniec lat 90-tych XX wieku. Przeznaczony do wyburzenia. W sierpniu 2011 roku studenci ASP wykonali na budynku instalację, która maiła odstraszać od tego miejsca.

Właściciel: Miasto Gdańsk
Prezydent Miasta Gdańska: Paweł Adamowicz (od 1998)
Miejski Konserwator Zabytków: Janusz Tarnacki (od 2004)
Pomorski Konserwator Zabytków: Marian Kwapiński (od 2004) -› Dariusz Chmielewski (od listopada 2012)

Zobacz:
www.gdansk-oliwa.mojeosiedle.pl, "Galaxy", 2011.08.24
www.staraoliwa.pl, "Satanistyczne symbole w pobliżu katedry", 2011.08.28
www.e-sancti.net, Godzina szatana i biały szczur w piekarni w Oliwie, 2011.08.30


Fot. Ryszard Petrajtis. 2005.


Fot. Galaxy. 2011.


1946 - 2004

Prezydenci Miasta Gdańska: Franciszek Kotus-Janowski (1945-1946), Bronisław Nowacki (1946-1949), Piotr Stolarek (1949-1950), Andrzej Kaznowski (1973-1977), Jerzy Młynarczyk (1977-1981), Kazimierz Rynkowski (1981-1989), Jerzy Pasiński (1989-1990), Jacek Starościak (1990-1991), Franciszek Jamroż (1991-1994), Tomasz Posadzki (1994-1998).
Wojewódzcy-Pomorscy (od 15.03.1999) Konserwatorzy Zabytków: Jan Borowski (1946-1951), Bronisław Mora-Mieszkowski (1951-1958), Henryk Raczyniewski (1958-1961), Barbara Roll (1961-1967), Tadeusz Chrzanowski (1967-1973), Mirosław Zeidler (1973-1975), Czesława Betlejewska (1975-1979), Mirosław Zeidler (1979-1980), Tadeusz Chrzanowski (1981-1991), Marcin Gawlicki (1991-2003), Grzegorz Jerzy Budnik (2003-2004).


Ul. Czyżewskiego 2

Budynek prawdopodobnie z przełomu XIX i XX wieku. Mieszkał w min w latach 1909-1920 Antoni Abraham przechowując u siebie bibliotekę "Jednośći". W części budynku mieścił się pensjonat Krzyżanowskiej, miejsce zebrań Towarzystwa Ludowego. Rozebrany w marcu 1978 roku. Budowa bloków przy ul. Pawła Gdańca, Karpackiej oraz Bobrowej, pawilonów i szkoły pochłonęła budynki przy ul. Czyżewskiego nr 1, 3-4, 9-10, 12-17, 24-25, 30 i nr 33.


Franciszek Mamuszka.

Ul. Czyżewskiego 19-20

Budynki podawała księga adresowa gminy Oliwa wydana w 1916 roku. Zostały wyburzone w związku z budową w ? roku parkingu i hotelu "Villa Palladinum".


Nr 19. Źródło: www.staraoliwa.pl.

Al. Grunwaldzka 506, 508, 510

Domy znajdowały się pomiędzy ul. Kaprów a ul. Opata Rybińskiego. W domu nr 506 (i Obrońców Westerplatte 1 - zburzony) mieścił się zakład kowalski mistrza Pokolm. Nr 508 pochodził najprawdopodobniej z 1 połowy XIX wieku. Wyburzone. W 1948 roku wybudowano tu pętlę tramwajową.


Źródło: Internet. Początek XX w.

Al. Grunwaldzka 518

W 1916 roku budynek podany w książce adresowej gminy Oliwa. Własność rodziny Czachowskich. Najprawdopodobniej zburzony w czasie użytkowania młyna VI przez Bydgoskie Zakłady Młynarskie.


Po prawej. Źródło: Internet. Lata 50. XX w.

Al. Grunwaldzka 533

Młyn V pochodzący 1596 roku. Spalił się w latach 70-tych XX wieku. Przejęty po II wojnie światowej przez Bydgoskie Zakłady Młynarskie, które przejęły majątek rodziny Czachowskich. Nie został odbudowany.


Fot. Hieronim Furmański. 1962-1963.

Al. Grunwaldzka 594

Dawna gospoda "Pod Drzewem Oliwnym" prawdopodobnie z XVIII wieku (przebudowana w połowie XIX wieku) a następnie "Mała Karczma" (Mała Gospoda). Po wojnie budynek mieszkalny. Dom został rozebrany pod koniec lat 80 XX wieku. Obecnie w tym miejscu znajduje się przejście do AWFiS. Po wschodniej stronie al. Grunwaldzkiej rozebrano część budynków Gospódki by wybudować nowoczesne pawilony i bloki.


Źródło: Internet. Około 1998.

Ul. Kapliczna 1-3

W budynku nr 1 mieścił się, od co najmniej 1902 roku "Ostsee Hotel". Nr 2 i 3 budynki mieszkalne. Wszystkie rozebrane w czasie przebudowy skrzyżowania ulic Jelitkowskiej, Pomorskiej i Kaplicznej.


Nr 3-1. Zbiory Piotra Popińskiego.

Ul. Polanki 12

Budynek z początku XX wieku. Podany w książce adresowej gminy Oliwa w 1916 roku. Rozebrany po 1975 roku.


Zbiory Piotra Leżyńskiego. 1972-1975.

Ul. Polanki 124

XVIII-wietrzny pawilon ogrodowy rozebrany na początku lat 50 XX wielu i budynek należący do kompleksu (Dwór II), w którym od 1833 roku mieścił się dom starców i przytułek dla bezdomnych. Rozebrane przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Aktualnie do gruzów pawilonu przylega nowy budynek wybudowany przez MON.


Po lewej. Zbiory Krzysztofa Gryndera.

Ul. Pomorska 57

Założony przez Jerzego Heina w 1609 roku młyn jelitkowski. Od 1907 roku w posiadaniu Zarządu Kąpieliska w Jelitkowie. Rozebrany przed 1951 rokiem, gdy przebudowywano skrzyżowanie ulic: Jelitkowskiej, Pomorskiej i Kaplicznej. Franciszek Mamuszka nazwał ich "burzymurki".


Zbiory Piotra Leżyńskiego. Około 1910.

Ul. Pomorska 78

Dawna Gospoda z 1 połowy XIX wieku stojąca przy starym trakcie prowadzącym z Gdańska do Sopotu. Od początku XX wieku "Café Unter den Linden". Zburzona w ? roku. Stała w okolicy drugiej nitki ul. Pomorskiej.


Źródło: Internet. Lata 60 XX w.

Ul. Pomorska 94

Dom przy młynie IV z XVIII wieku. Zburzony po 1959 roku. Teraz zaniedbywany jest przez właścicieli budynek młyna, który został rozebrany w 1990 roku i powtórnie postawiony. Palił się dwukrotnie w dniu 18.07.2012 roku oraz w latach 80 XX wieku.

Zobacz:
www.staraoliwa.pl, "Pożary Młyna IV", 2012.07.18
www.trojmiasto.pl, "Gdańsk 1945 oczami syna przedwojennego krawca", 2015.03.22
www.trojmiasto.pl, "Niszczeje młyn przy Potoku Oliwskim", 2015.05.24


Franciszek Mamuszka.

Ul. Rybińskiego 1

Szpital św. Łazarza wzniesiony w ok, 1660 r. przez opata Kęsowskiego z dawnego gotyckiego. Wpisany do rejestru zabytków w dniu 18.01.1960 roku. Rozebrany w lutym 1963 roku, mimo sprzeciwu m.in. Ryszarda Massalskiego (byłego Miejskiego Konserwatora Zabytków), Jerzego Stankiewicza i Franciszka Mamuszki. Nie wyrażono zgony na przeniesienie budynku w głąb ul. Opata Jacka Rybińskiego. Wybudowano w miejscu gdzie stał drugą nitkę al. Grunwaldzkiej.


Franciszek Mamuszka.


Początek strony.